Page Text
________________
९२ सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः। भावचाक्षुषस्थधारणाय अन्धकारेतेजोभावप्रत्यक्षस्यवायाभूत पाभावप्रत्यक्षस्यपरमाणीमहस्वाभावप्रत्यक्षस्यचोपपत्तयेच तत्सत्वमा जनप्रसंजितप्रतियोगिकत्वलक्षणयोग्यत्वविशिष्टानुपलब्धः कारणत्व स्यवाच्यतया कथंगुषसंयोगसामान्याभावस्यप्रत्यक्षत्व मत्रयविस योगः स्यात्तदोपलभ्येतत्यापादानस्थासंभवा संयागस्यातीन्द्रियस्य सत्वेपि तदुपलम्भकाभावादितिचे न्मेवम् गुणेसंयोगसत्वेयोग्यसं योगस्यापिसत्वावश्यकत्वेन कदाचिदपिकुत्रापिगुणेकस्याप्युपलब्धि स्स्यादित्येवंयोग्यत्वस्यसंपादनीयत्वात् । यद्वालोकसंबन्धस्यसर्व त्रैवतेजोभावान्यचाक्षुषे महत्त्वाभावान्यचाक्षुषमात्रमहत्त्वस्य रूपामा बाम्यचाक्षुषमात्रेचोद्भूतरूपस्य विशिष्यवहेतुत्वादुक्कदोषाणामसं भवेनयोग्यत्वस्यानुपलब्धिविशेषणत्वानावश्यकत्वा दतएवतियों गियोग्यत्वाधपेक्षापिघटततिभावः । एषाचकुसृष्टिकल्पनानभट्टाचा र्यव्यास्वायां सेनगुणेसंयोगसामान्यभाषस्यप्रत्यक्षतामभ्युपेत्यग्रन्था वतारणस्याकृतत्वादितिबोध्यम् । ___"प्रतियोगिग्रहोत्पीति"यथाकथंचिदृक्षरूपाधिकरणहानइत्या. दिः यद्यपिवृक्षसंयोगोपलब्धिदशायांगुणेसंयोगाभावप्रत्यक्षस्योत्वं मतयाद्रष्यत्वावच्छिन्नविशेष्यकसंयोगसामान्याभावप्रकारकप्रत्यक्षस्यालीकत्वेनतत्तद्धर्मावच्छिन्नप्रत्यक्षेप्रतिवन्धकत्वस्यवक्तुमशक्य. तयाच लौकिकसन्निकर्षप्रयोज्षविशेष्यतासम्बन्धेनविशेष्यत्वमात्रे णवासंयोगाभावप्रत्यक्षे लौकिकविशेष्यतासम्बन्धनसयोगापलब्ध तिवन्धकत्वम्वाच्य न्तथासतितारशोपलब्धित्वस्येश्वरप्रत्यक्षसाधा रणतयातस्यविशेष्यतासम्बन्धेमसर्वदैववधचद्रव्येसस्वेनकथंप्रत्य मापसे दुर्वारतेतिनक्तुंशक्यते । तथापिलौकिकसभिकर्षग्रयोज्यवि शेष्यत्वातिरिक्तस्य विलक्षणजन्यप्रत्यक्षनित्यज्ञानसाधारणानुगतरू पविशेषावच्छिन्नविषयित्वनिरूपकत्वस्यमानाभावेनसंसर्गत्वासंभव दुक्तविशष्यत्वस्यचेश्वरक्षातनिरूपकत्वासंभवानेश्वरमानसंसर्गत्वसं भवातिभवत्येवोक्तापसिः । यद्वा द्रव्यनिष्ठविशेष्यतानिरूपित प्रका रतासम्बन्धनप्रत्यक्षे चक्षुःसंयुक्तविशेषणस्वरूपकारणवलादेवसंयो गाभाबेतारशप्रत्यक्षस्यापादिततयातद्वारणायतदन्तर्भविणव प्रतिमा धकत्वंकल्पनीयं तथाह्यक्तविशेष्यतानिरूपितप्रकारतासम्बन्धन प्रत्यक्षेद्रव्यनिष्ठविशेष्यतानिरूपित प्रकारतावच्छेदकावच्छिन्नप्रतियो
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 009520 |
| Book Title | Siddhanta Lakshan Tattvaloka |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmadattasuri |
| Publisher | Vidya Vilas Yantralaya |
| Publication Year | 1925 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 6 MB |