________________
१५
मङ्गलवादः, उपाध्याय-श्रीयशोविजयगणी १५) इतिन्यायेन यथाचारमेव श्रुतिकल्पनात् ।
(शङ्का) न चैकमङ्गलप्रयोगादनेकफलापत्तिः, अनेकफलबोधक श्रुतावुद्देश्य - साहित्याविव क्षणात्; अन्यथा 'सर्वेभ्यो दर्शपूर्णमासौ'१ इत्यत्रापि तत्प्रसङ्गात् । कादम्बर्यादौ समाप्तिकामनया मङ्गलाचारे मानाभावाद् न दोष इत्याहुः ।
अनेकफलकात्कर्मण उद्देश्यानुद्देश्य-प्रधानाप्रधानबहुविधफलदर्शनाद् नैतद् युक्तमित्यपरे ।
स्वतो मङ्गलभूत एव शास्त्रे शिष्यमतिमङ्गलपरिग्रहार्थं मङ्गलाचरणम्, अन्यथा मङ्गलवाक्यस्य शास्त्रबहिर्भावे वाक्यान्तराणामप्यविशेषाच्छास्त्रबहिर्भावप्रसङ्गे शास्त्रस्य चरमवर्णमात्रपर्यवसानप्रसङ्गात्, इति तु भाष्यकाराभिप्रायः । तत्त्वमत्रत्यं मत्कृतमङ्गलवादादवसेयम् । तस्मात् सफलं मङ्गलम्, इति युक्तं तदाचरणं ग्रन्थकारस्येति ।।
તે પર્વની કર્તવ્યતાનો બોધ કરાવતાં શ્રુતિવચનનું અનુમાન થાય છે. આમ તે પર્વો તેનું પ્રદેશ પૂરતા સીમિત ન રહેતા મનુષ્યમાત્રને અનુષ્ઠય બને છે. ૨. વૈદિક ધર્મમાં દર્શ અને પૂર્ણમાસ નામની દૃષ્ટિનું વિધાન છે. અમાસે અગ્નિની સ્થાપના કરી શુક્લપક્ષની એકમે દર્શેષ્ટિનું અનુષ્ઠાન કરવામાં આવે છે. તેમાં ત્રણ દ્રવ્ય અને ત્રણ દેવતા હોય છે. પૂનમે અગ્નિની સ્થાપના કરી કૃષ્ણપક્ષની એકમે પૂર્ણમાસેષ્ટિનું અનુષ્ઠાન કરવામાં मावेछ.तभा द्रव्य भने । देवता होय छे. (२॥५॥२-शास्त्रपात सभुय्यय स्या.. हिंदी अनुवाद - बहरीनाथ शुभस.)
