________________
ਨੇ ਜਦ ਖ਼ਤ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਸੋਚੀਂ ਪੈ ਗਿਆ। ਉਹ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਜਿੱਥੇ ਰਿਧੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਰਿਧੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਚੰਚਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬਾ ਰਾਜਾ ਸਾਧੂ ਬਣ ਗਿਆ।
ਬੁੱਧ ਕਥਾਨਕ ਅਨੁਸਾਰ ਧਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਤਕਸ਼ਿਲਾ ਨਾਉਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ। ਉਥੇ ਨਰਾਜੀ ਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ। ਉਹ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਚੂੜੀ ਪਾਈ ਸੁਗੰਧੀ ਪੀਸ ਰਹੀ ਸੀ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਵੇਖਿਆ, ਉਹ ਸੋਚਣ ਲੱਗਿਆ, ਇਕ ਚੂੜੀ ਕਾਰਨ ਨਾ ਤਾਂ ਰਗੜ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਹੀ ਆਵਾਜ਼। | ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਾਲੀ ਚੂੜੀ ਖੱਬੇ ਹਥ ਵਿਚ ਪਾ ਲਈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਵਾਜ਼ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਹ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹ ਚੂੜੀ ਇਕੱਲੀ ਸੀ ਤਾਂ ਰਗੜ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ ਸੀ ਹੁਣ ਦੋ ਹਨ ਤਾਂ ਰਗੜ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ! ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖ ਰਗੜ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਹੋ ਕੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਾਂ।
ਇਹ ਗੱਲ ਸੋਚਦਾ ਹੀ ਉਹ ਤੇਕ ਬੁੱਧ ਬਣ ਗਿਆ।
497