________________
16. ਬ੍ਰੜ੍ਹਮਚਰਜ ਸਮਾਧੀ ਸਥਾਨ ਅਧਿਐਨ
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਮਚਰਜ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਉਹ ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਧੂ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਦਾ ਠੀਕ ਪਾਲਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧੂ ਕਿਵੇਂ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕਾਬੂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸ਼ਕਦਾ ਹੈ।
ਸੋ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਪਾਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਧੂਆਂ ਲਈ ਹਦਾਇਤ ਨਾਮੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ
ਲ੍ਹਮਚਰਜ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਕ ਥਾਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ‘ਜੋ ਔਖੇ ਬੜ੍ਹਮਚਰਜ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਵ, ਦਾਨਵ, ਧਰਵ, ਯਕਸ਼, ਰਾਖਸ਼ ਤੇ ਕਿੱਨਰ ਸਭ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਨਿਰਗਰੰਥ ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਬੋਧ ਗਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ “ਨਿਰਗਰੰਥ ਗਿਆਤਾ ਪੁੱਤਰ' ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਿਰਗਰੰਥ ਤੋਂ ਭਾਵ
ਜੈਨ ਸਾਧੂ ਹੈ। ਗਿਆਤਾ ਪੁੱਤਰ ਤੋਂ ਭਾਵ ਗਿਆਤ ਕੁਲ ਦਾ ਪੁੱਤਰ | ਹੈ। ਨਿਰਗਰੰਥ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਅੰਦਰਲੀ ਗੱਠ ਤੋਂ ਰਹਿਤ।
144