________________
ਸੰਸਾਰ ਦਰਵ ਪੱਖੋਂ ਅਨਾਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ) ਅਨੰਤ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਵ ਹਮੇਸ਼ਾ · ਰਹੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਪਰ ਸੰਸਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੇ ਅੰਤ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਮਨੁੱਖ ਜੰਮਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣਾ ਦਰਖਤ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਵਾਂ ਪੈਦਾ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾ ਤਾਂ ਅਚੇਤੰਨ ਚੇਤੰਨ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਚੇਤੰਨ ਅਚੇਤੰਨ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਜੀਵ ਅਨਾਦੀ ਹੈ, ਅਨੰਤ ਹੈ ਪਰ ਆਦਮੀ ਪੱਖੋਂ ਸ਼ੁਰੂ (ਜਨਮ ਤੇ ਅਖੀਰ (ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਉਮਰ ਭੋਗ ਕੇ ਮਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜੋ ਅੱਜ ਸੱਤ ਹੈ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਅਸੱਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੱਤ, ਸੱਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਦਰਵ ਹਨ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ (ਜੀਵਅਜੀਵ) ਦਰਵਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
| ਦਰੱਵ : ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੁਣ ਤੇ ਪਰਿਆਏ ਹੋਣ। | ਗੁਣ : ਵਸਤੂ ਦੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੁਭਾਅ ਹੀ ਗੁਣ
ਹਨ।
ਪਰਿਆਏ : ਦਰਵ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਹੋਈ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪਰਿਆਏ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਕੜੇ ਤੋਂ ਕੰਗਣ ਜਾਂ ਕੰਗਣ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਹਾਰ ਬਨਾਉਣਾ।
ਗੁਣ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ : (1) ਆਮ (2) ਖਾਸ (1) ਆਮ ਗੁਣ : (1) ਹੋਂਦ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ, ਖ਼ਰਚ ਹੋਣਾ ਤੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣਾ।
274