________________
ਹੈ ਚਿਤ ! ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੂਜਨੀਕ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਜਗਤ ਨੂੰ ਅਨਿੱਤ (ਖਤਮ) ਜਾਣਕੇ ਅਪਣੇ ਦਰਵ ਨੂੰ ਤਿਨਕੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਤੂੰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਨਹੀਂ ਹੈ, ਨਾ ਹੋਵੇਂਗਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਗਤ ਦੇ ਧਨ ਆਦਿ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਤੰਦੁਲ ਜਾਤੀ ਦੇ ਮਗਰ ਮੱਛ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਛਾ ਰੱਖਕੇ ਗਲਤ ਆਸ ਨਾਲ ਜੀ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਕੀ ਇਹ ਤੇਰੀ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ॥30॥
ਹੈ ਆਤਮਾ! ਕਮਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉੱਪਰ ਰਹੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੂੰਦ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਚੰਚਲ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਜੋ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਤੱਦ ਵੀ ਤੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ, ਇਹ ਤੇਰਾ ਅਲੋਕਿਕ ਅੰਨਾਪਨ ਹੈ। ਜੇ ਤੂੰ ਕਲਿਆਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਪਰਵੱਤ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦ੍ਰਿੜ ਰਹਿਕੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਦੇ ਅਤੇ ਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇੱਜ਼ਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬਣ, ਭਾਵ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ। ॥31॥
ਹੇ ਆਤਮਾ! ਤੈਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਜੁਨੀਆਂ ਕਾਰਨ ਡੂੰਘੇ ਸੰਸਾਰ ਰੂਪੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਰਮਨ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਰੂਪੀ ਜਨਮ ਦੁਰਲਭ ਰਤਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਰਤਨ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਕਪਟ ਹੋ ਕੇ ਧਰਮ ਰੂਪੀ ਸੋਨੇ ਦੇ ਹੱਥ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਬਣੇਗਾ ਕੀ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤਿੰਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ॥32॥ | ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉੱਡਨ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨਕੇ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਧੋਖੇਵਾਜ, ਹੇ ਚਿਤ ਰੂਪੀ ਮਿੱਤਰ! ਤੂੰ ਸਭ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਸੁੱਖ ਦੀ ਆਸ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਕਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਨਹੀਂ ਭਟਕੀਆ? ਇੱਛਾ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਵੱਧਦੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕੀ ਤੂੰ ਆਤਮਾ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਨਿਰਵਾਨ ਸੁੱਖ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤੋਖ ਸੁੱਖ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰੋ। ॥33॥
ਹੇ ਆਤਮਾ! ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਕੀ ਜੋ ਮੋਹ ਰੂਪੀ ਮਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿ ਜਨਮ ਜਨਮ ਤੋਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਨਾਲ ਤੇਰੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਬੰਨਕੇ ਅਪਣੀ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਨੂੰ ਸੁੱਖ ਮੰਨਣ ਵਿੱਚ, ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਨ ਵਿੱਚ, ਹਿਣ ਕਰਨਯੋਗ ਨੂੰ ਛੱਡਨਯੋਗ ਅਤੇ ਛੱਡਨਯੋਗ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨਯੋਗ ਮੰਨਣ
