________________
ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਮੋਹ ਰੂਪੀ ਮਹਾਂ ਹਿ ਦੀ ਮਹਿਮਾਂ ਜੀਭ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ॥34॥
ਹੇ ਮਿੱਤਰ ਚਿਤ! “ਇਹ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰ ਦੁੱਖ ਰੂਪ ਹਨ, ਜ਼ਹਿਰ ਭਰੇ ਹਨ, ਧੋਖੇ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਿੰਦਨ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕੋਈ ਬਦਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਰੋਕ ਰੱਖੀਆ ਹੈ। ਧਿਕਾਰ ਹੈ ਤੈਨੂੰ, ਜੋ ਤੂੰ ਉਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ੇ ਵਾਸਨਾ ਵੱਲ ਭੱਜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ। ॥35॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਤੇਰੇ ਵਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਇਹ ਅਚੇਤਨ ਬਣੀਆਂ ਹੋਇਆ ਜੀਵ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਭੇੜੇ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਸੁੱਖ ਦੁੱਖ ਪਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਵੀ ਜੂਨ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਵੇਖ ਚੁੱਕਾ ਹੈਂ, ਹੁਣ ਤੈਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕੀ ਤੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਕੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਸੁੱਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇ। ॥36॥
ਹੇ ਭਰਾ ਆਤਮਾ ! ਕੀ ਵਿਧਾਤਾ ਨਾਲ ਤੇਰੀ ਦੋਸ਼ਤੀ ਹੈ? ਕੀ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਤੂੰ ਮੋਤ ਤੇ ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੇ ਮਿੱਤਰ ਤੂੰ ਮੋਕਸ਼ ਦੇ ਸੁੱਖ ਤੋਂ ਬੇਮੁਖ ਅਤੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦਾ ਜੇਤੂ ਬਣਕੇ ਬੁੱਧੀ ਸਥਿਰ ਰੱਖਕੇ ਬੇਫਿਕਰ ਹੋ ਕੇ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈਂ। ॥37॥ | ਹੇ ਮੂਰਖ ਬੁੱਧੀ ਵਾਲੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਆਤਮਾ, ਤੂੰ ਪਿਆਰੇ ਭਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਖੜੀ ਹੋਈ ਮੌਤ ਨੂੰ ਨਾ ਵੇਖਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੇਫਿਕਰੀ ਨਾਲ ਸੋ ਰਿਹਾ ਹੈਂ। ਕੀ ਤੈਨੂੰ ਮੋਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਭਰਮ ਜਾਂ ਪਾਗਲਪਨ ਤਾਂ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਪ੍ਰਮਾਦ (ਅਣਗਹਿਲੀ) ਜਾਂ ਜੜਤਾ (ਮੂਰਖਤਾ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਤੇਰੀ ਬੁੱਧੀ ਵਿੱਚ ਰੀਵਰਤਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਤੇਰੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਹੈ ਤੂੰ ਦੱਸ ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ? ॥18॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਤੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਨਾਲ ਬੇਫਿਕਰ ਹੋ ਕੇ ਲਗਾਤਾਰ ਇਹ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ ਕੀ ਮੈਂ ਅੱਜ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ, ਕੱਲ ਨੂੰ ਦੂਸਰਾ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ, ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ, ਤੀਸਰੇ ਸਾਲ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ ਪਰ ਹੇ ਮਿੱਤਰ! ਤੂੰ ਪੱਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖ ਕੀ ਵਿਲਾਸ ਭਰੇ ਮਨੋਰਥ