________________
ਮਿਲਾਉਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਤ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਤੂੰ ਉਸ (ਮੋਕਸ਼) ਦੀ ਅਰਾਧਨਾ ਕਰ। ॥9॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਹੇ ਭੱਵਯ (ਤਾਰਨ ਹਾਰ ਆਤਮਾ) ਤੂੰ ਅਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਨੂੰ ਤੀਰਥਾਂ ਤੇ ਘੁੰਮ ਕੇ ਕਿਉਂ ਦੁਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈਂ? ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਾਹਰਲੀ ਮੈਲ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਚਾਹੇ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਜਨਮ ਮਰਨ ਰੂਪੀ ਅੰਦਰਲੀ ਮੈਲ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਅੰਦਰਲੀ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਤੇਰੀ ਆਤਮਾ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸ਼ੁੱਧ ਹੋਵੇਗੀ? ਇਸ ਲਈ ਅੰਦਰਲੀ ਮੈਲ ਦੂਰ ਹੋਵੇ, ਅਜਿਹਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ, ਇਸ ਦਾ ਹੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। ॥10॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਹੇ ਭੱਵਯ ! ਜਿਸ ਤੱਪ ਦੇ ਆਚਰਨ ਨਾਲ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਡੂੰਗੇ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਭੱਵਯ ਪਾਣੀ ਪਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਪਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਰ ਹੋਣਗੇ। ਜੋ ਤੱਪ) ਸੰਸਾਰ ਰੂਪੀ ਜੇਲ ਖਾਣੇ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਦਰਵਾਜੇ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਅੰਦਰਲੇ ਬਾਹਰਲੇ ਉਤਮ ਤੱਪ ਰਾਹੀਂ ਤੂੰ ਤੱਪਸਿਆ ਕਰ। ਅੰਦਰਲੇ ਅਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਭੇਦ ਵਾਲੇ ਉਤਮ ਤੱਪ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰ। ॥11॥
ਹੈ ਆਤਮ ਰੂਪੀ ਭਰਾ ! ਮੋਕਸ਼ ਦੇ ਰਾਹ ਉੱਪਰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਜੇ ਤੇਰੀ ਇੱਛਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੂੰ ਸੰਜਮ ਰੂਪੀ ਕੱਵਚ ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਸਾਰੇ ਪਾਸਿਉਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰ। ਜੇ ਤੂੰ ਰਾਖੀ ਨਹੀਂ ਕਰੇਂਗਾ, ਤਾਂ ਇੰਦਰੀਆਂ ਰੂਪੀ ਡਾਕੂ ਤਿੱਖੇ ਮੂੰਹ ਵਾਲੇ ਚਿੰਤਾ ਰੂਪੀ ਭੁੱਲੀਆਂ ਨਾਲ ਤੇਰੇ ਹਿਰਦੇ ਨੂੰ ਛਲਨੀ ਕਰਕੇ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਵਿਵੇਕ ਰੂਪੀ ਮਣੀ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲੈਣਗੇ। ॥12॥
ਹੇ ਮਿੱਤਰ! ਜੋ ਝੂਠੇ ਵਚਨ ਪੁੰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਢੋਲ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਭਾਗ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਹਨ। ਜੋ ਮਹਾਤਮਾ ਵੱਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧਨ ਵਾਲੇ ਮੰਗਲ ਰੂਪ ਹਨ। ਜੋ ਜਸ਼ ਕੀਰਤੀ ਦਾ ਉਚਾਟਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰ ਰੂਪ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਚਾਟਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾ ਖੁਦ ਸ਼ਰਮਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੂਠੇ ਵਚਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਉ, ਤਿਗੀਆ ਦੇ ਮੁੰਹ ਵਿੱਚਲੇ ਸੱਚ ਵਚਨ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰ। ॥13॥ | ਹੇ ਚੇਤਨ ! ਕੌਣ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੈ? ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਹੀਂ? ਅਪਣਾ ਕੀ ਹੈ? ਦੁਸਰੇ ਦਾ ਕੀ ਹੈ? ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਖੇ ਵਾਲੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਸੋਚ ਕੇ