________________
ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਚੰਗੀ ਗਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਪਾਗਲ ਹਾਥੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕਰੋਧ ਰੂਪੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਅਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਧਾਰਨ ਨਾ ਕਰ। ॥5॥
ਹੇ ਮਨ! ਕਰੋਧ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦੁਰਗਤੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਬ ਉਠਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਭੈ ਅਤੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਮਾਸ ਅਤੇ ਪੀਕ ਦੇ ਰਸ ਸਰੀਰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਦੁੱਖ ਸਮੂਹ ਦੀ ਖਾਣ ਸਵਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਨਫਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਵਰੂਪ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਰੋਧ ਰੂਪੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕਰ। ॥6॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਜਿਸ ਮਾਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਰੀਰ ਅੰਤਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਕੁਸ਼ੀਲਤਾ - ਲੋਹੇ ਦੀ ਜੰਜੀਰ ਨਾਲ ਜੱਕੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਅਪਣਾ ਸਿਰ ਉੱਚਾ ਕਰਕੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਜਨ ਯੋਗ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਅਪਣੀ ਗਰਦਨ ਝੁਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਵਿਪੱਤੀਆਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ, ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੂਪ ਮਨ ਦੇ ਅਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਵੱਡੇ ਆਦਰ ਨਾਲ ਮਾਰਦਵ (ਕੋਮਲਤਾ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ।
|| 7 ||
ਹੇ ਚਿੱਤ! ਜਿਸ ਮਾਇਆ ਦਾ (ਧੋਖਾ) ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬੇਸ਼ਰਮ ਹੋ ਕੇ, ਹਰ ਰੋਜ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਠੱਗਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੀਵ ਅਪਣੇ ਮਿੱਤਰ, ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਨੂੰ ਕਪਟ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਵੀ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਸਰੀਆਂ ਨੂੰ ਠੱਗਣ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਜੋ ਜਾਗਦਾ, ਸੌਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਉੱਠਦੇ ਬੈਠਦੇ ਸੌਂਦੇ ਜਾਗਦੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਠੱਗ ਵਾਲੀ ਬੁੱਧੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਮਾਇਆ ਦੇ ਉਲਟ ਚੱਲਕੇ, ਸਾਦਗੀ ਰੱਖਕੇ, ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰਲਤਾ ਰੱਖਕੇ ਸਰਲਤਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ॥੪॥
ਹੇ ਚਿੱਤ ! ਵਿੱਧੀ ਵਿਧਾਤਾ ਨੇ ਲੋਭ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰੂਪੀ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਬੇਲ ਉੱਤਪਨ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੱਟਣ ਤੇ ਵੀ ਹੋਰ ਵੱਧਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਕਲੇਸ਼ ਉੱਤਪਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਭ ਤੋਂ ਛੁੱਟਕਾਰਾ, ਮੋਕਸ਼ ਰੂਪੀ ਲਕਸ਼ਮੀ
2
