________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ
9. ਧਰਮ ਸੂਤਰ
(82) ਧਰਮ ਸਰਬ-ਉੱਚ ਮੰਗਲ ਹੈ, ਅਹਿੰਸਾ, ਸੰਜਮ ਤੇ ਤਪ ਉਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਨ ਸਦਾ ਧਰਮ ਵਿਚ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਏਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਵਤੇ ਵੀ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
(83) ਵਸਤੂ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਹੀ ਧਰਮ ਹੈ। ਖਿਮਾਂ ਆਦਿ ਭਾਵ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਇਹ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਰਤਨ ਤੂੰ (ਸੱਮਿਅਕ ਗਿਆਨ, ਸਿੱਖਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਸਿੱਖਿਅਕ ਚਾਰਿੱਤਰ) ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਧਰਮ ਹੈ।
(84) ਉੱਤਮ ਖਿਮਾਂ, ਉੱਤਮ ਮਾਰਦਵ, ਉੱਤਮ ਆਰਜਵ, ਉੱਤਮ ਸੱਚ, ਉੱਤਮ ਸੋਚ, ਉੱਤਮ ਸੰਜਮ, ਉੱਤਮ ਤੱਪ, ਉੱਤਮ ਤਿਆਗ, ਉੱਤਮ ਅਕਿੰਚਨ ਤੇ ਉੱਤਮ ਬ੍ਰੜ੍ਹਮਚਰਜ - ਇਹ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਧਰਮ ਹੈ।
(85) ਦੇਵ, ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਰਾਹੀਂ ਘੋਰ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਦੁੱਖ ਦੇਣ ਤੇ ਵੀ ਜੋ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਉੱਤਮ ਖਿਮਾਂ ਧਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
(86) ਮੈਂ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਖਿਮਾਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਮੈਨੂੰ ਖਿਮਾਂ ਕਰਨ। ਮੇਰੀ ਸਭ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਹੀਂ!
(87) ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਜੇ ਮੈਂ ਆਪ ਤਿ ਠੀਕ ਵਿਵਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਪਾਪ ਰਹਿਤ ਤੇ ਕਸ਼ਾਏ ਰਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਆਪ ਪਾਸੋਂ ਖਿਮਾਂ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।
19
