________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਕਰਮ ਜੀਵ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜਨ ਸਮੇਂ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
(62) ਸਾਧਾਰਣ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਮ ਇਕ ਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਦਰੱਵ ਤੇ ਭਾਵ ਪੱਖੋਂ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਪੁਦਗਲਾਂ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਦਰੱਵ ਕਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਪਿੰਡ (ਟੁਕੜੇ) ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਰੂਪੀ ਵਿਕਾਰ ਭਾਵ ਕਰਮ ਹਨ।
(63) ਜੋ ਇੰਦਰੀਆਂ ਆਦਿ ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਉਪਯੋਗਮਯ (ਗਿਆਨ ਦਰਸ਼ਨ ਭਰਪੂਰ ਆਤਮਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਦਗਲਾਂ ਨਾਲ ਬਣੇ ਪ੍ਰਾਣ (ਸਾਹ) ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਘੇਰ ਸਕਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ ਉਸ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਜਨਮ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।
(64-65) ਗਿਆਨਾਵਰਨ, ਦਰਸ਼ਨਾਵਰਨ, ਵੇਦਨੀਆ, ਮੋਹਨੀਆ, ਆਯੂ, ਨਾਮ, ਗੋਤਰ ਤੇ ਅੰਤਰਾਇ ਇਹ ਅੱਠ ਕਰਮ
ਹਨ।
(66) ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੁਭਾਵ ਪਰਦਾ, ਚੱਕੀਦਾਰ, ਤਲਵਾਰ, ਸ਼ਰਾਬ, ਕਾਠ, ਚਿੱਤਰਕਾਰ, ਘੁਮਾਰ ਤੇ ਭੰਡਾਰੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ।
ਟਿੱਪਣੀਆਂ (ਸ਼ਲੋਕ ਨੰ: 64, 65, 66)
(1) ਜਿਵੇਂ ਪਰਦਾ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਈ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਗਿਆਨਾਵਰਨ ਕਰਮ
14
