________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ। ਅਣਵਰਤ ਆਦਿ ਦਾ ਪਾਲਣ ਵਕ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧੂ ਬਨਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਚਲਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਹਿੰਸਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਗੰਥ ਬਾਰੇ :
ਸਮਣ ਸੁੱਤ ਗ੍ਰੰਥ ਬਾਰੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਸਾਰ ਯੋਗ, ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਾਰ ਇਕੱਠ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਚਾਰ ਹਿੱਸੇ ਹਨ ਅਤੇ 44 ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 756 ਗਾਥਾਵਾਂ ਹਨ।
ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਜਾਂ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਗਾਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੋ ਜਾਨਣਯੋਗ ਹਨ ਤੇ ਪਾਠ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹਨ। ਜੈਨ ਆਚਾਰਿਆ ਨੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਗਾਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੂਤਰ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤੀ ‘ਸੁਤ' ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ, ਸੂਤਰ, ਸੁਕਤ ਅਤੇ ਸ਼ਰੂਤ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਸੂਤਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਨਾਉਂ ਸਮਣਸੁਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਾਥਾਵਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਪੁਰਾਤਣ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸੋ ਇਹ ਸਮਣਸੂਤ ਆਗਮਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਹਿੱਸਾ ਜਯੋਤੀ ਖੰਡ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਖਾਉ, ਪੀਉ, ਮੌਜ ਉੜਾਉ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਜਾਂ ਬਾਹਰਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਾਲੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਅੰਦਰਲੇ ਜੀਵਨ - ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇ ਭੋਗਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰ ਰਹਿਤ, ਦੁੱਖ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਜਨਮ, ਬਿਮਾਰੀ ਮੌਤ ਰੂਪੀ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣ ਕੇ, ਇਸ ਤੋਂ
13
