________________
ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਜੇ ਅਖੰਡ ਹੈ ਤਾਂ ਨਿੱਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਜੈਨ-ਧਰਮ ਆਪਣੇ ਅਨੇਕਾਂਤ-ਰੂਪੀ ਅਟੱਲ ਸਿਧਾਂਤ ਰਾਹੀਂ ਸਹਿਜ ਹੀ ਇਸ ਮਸਲੇ ਦਾ ਹਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਫਰਜ਼ ਕਰੋ ਇਕ ਘੜਾ ਬਣਿਆ ਹੈ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਘੜੇ ਤੇ ਸੁਰਾਹੀਆਂ ਅਦ ਬਰਤਨ ਬਣਦੇ ਹਨ । ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੇ | ਅਸੀਂ ਉਸ ਘੜੇ ਨੂੰ ਤੋੜਕੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਘੜੇ ਦੀ ਮਿਟੀ
ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਭਾਂਡਾ ਬਣਾਈਏ ਤਾਂ ਉਹ ਘੜਾ ਨਹੀਂ ਅਖਵਾਏਗਾ ! ਉਸ ਮਿਟੀ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜਾ ਨਾ ਆਖਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਕੀ ? ਕਾਰਣ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਇਹੋ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ , ਉਸਦੀ ਸ਼ਕਲ ਘੜੇ ਵਰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘੜਾ ਆਪ ਕੋਈ ਸੁਤੰਤਰ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਕਾਰ ਹੈ । ਪਰ ਇਹ ਆਕਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਟੀ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਨਹੀਂ ਉਸ ਦਾ ਇਕ ਰੂਪ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਆਕ 'ਰਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲੀ ਮਿੱਟੀ ਜਦ ਘੜਾ, ਸੁਰਾਹੀ ਆਦਿ
ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਨਾਉ ਨਾਲ ਆਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ | ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਆਕਾਰ (ਸ਼ਕਲ) ਮਿਟੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਭਿੰਨ
ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ · ਕਿ ਘੜੇ ਦਾ
[੭] ੧
