________________
ਭਗਵਾਨ ਚੁੱਪ ਸਨ !
“ਭਗਵਾਨੇ, ਦਾਸ ਤੇ ਦਿਆ ਕਰਨੀ ਹੀ ਪਵੇਗੀ । ਇਹ ਭੁੱਖਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੀ ਮੰਗੇ ?''
ਭਗਵਾਨ ਚੁੱਪ ਸਨ !
ਭਗਵਾਨ ! ਚੁੱਪ ਕਿਉਂ ਹੈ ? ਇੰਝ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਚਲੇਗਾ ? ਕੀ ਕਲਪ-ਬ੍ਰਿਛ (ਇਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਦਰਖ਼ਤ) ਦੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਖਾਲੀ ਮੁੜਨਾ ਪਵੇਗਾ ? ਨਹੀਂ ਇੰਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ! ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਕੁੱਝ ਲਏ ਹਰਗਿਜ਼ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗਾ । ਜਾਂ ਸੁਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਦੀ ਗੋਦ, ਦੋਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਦਾ ਫੈਂਸਲਾ ਆਪ ਦੀ ਹੀ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ’ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ।”
ਭਗਵਾਨ ਚੁੱਪ ਸਨ ।
ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਰੋਂਦਾ ਹੋਇਆ, ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਚਰਣਾਂ ਨੂੰ 'ਲਿਪਟ ਗਿਆ !
'ਭਲੇ ਪੁਰਸ਼ ! ਇਹ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ? ਰੋ ਨਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਰੱਖ !”
‘‘ਭਗਵਾਨ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਿੱਥੇ ? ਜਿਊਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਭੁੱਖੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਹਾਹਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੀ !
ਬਾਹਮਣ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰੋਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ' (ਤਾਂ ਭਲੇ ਪੁਰਸ਼ ਹੁਣ ਕੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ? ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸੰਪਤੀ ਛੱਡੀ, ਦਾਨ ਦਿਤਾ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ
[ ੧੮ ]