________________
ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਗਿਆਨ ਸਮਿਅਕ (ਸਹੀ) ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੇਗਾ ਹੀ, ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਆਪਣੀ ਢਲਾਨ ਵੱਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਮਿਅਕ ਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਪੁਛਣਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਉਹ ਖੁਦ ਪ੍ਰਮਾਣ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਰਮਲ ਆਤਮਾ ਖੁਦ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਧਰਮ ਉਪਾਸਕ ਦਾ ਧਰਮ ਹੈ, ਪਿਛਲੱਗੂ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਮਿਅਕ ਗਿਆਨੀ ਸੱਚ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅਸੀਂ ਅਗਿਆਨੀ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਆਖਣਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ (ਕਿਉਂਕਿ ਪੈਦਾ ਤਾਂ ਭਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕਿ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਬਹਿਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਭ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਅਖੋਤੀ ਸੱਚ ਨੂੰ ਲਈ ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਬਹਿਸ ਲਈ ਲਲਕਾਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਸਮਿਅਕ ਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਹਿਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ, ਉੱਥੇ ਸੱਚ ਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਸੱਚੇ ਭਗਤ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਰਾਜ ਚੰਦਰ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਸੰਪਰਕ ਮਹਾਤਮਾਂ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਅਪਣੀ ਆਤਮ ਕਥਾ ਸੱਚ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਸਵਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਨੇ ਠੀਕ ਆਖਿਆ ਹੈ, “ਕਰੋੜ ਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਹੀ ਵਿਕਲਪ (ਨਿਸ਼ਾਨਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਕ ਅਗਿਆਨੀ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਵਿਕਲਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। | ਇਕੱਲਾ ਗਿਆਨ ਮਖੋਟਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਕੱਲਾ ਆਚਰਨ ਵੀ ਮਖੋਟਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਖੋਟਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਦੁੱਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਵਕਤ ਇਕ ਮਖੋਟੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਉਹ ਹੈ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਰ ਵਕਤ ਤਨਾਵ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀਤੇ ਅਪਣੇ ਅਸਲੀ ਚੇਹਰਾ ਵਿੱਚ ਨਾ ਦਿੱਖ ਜਾਏ। ਸਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ, ਸਮਿਅਕ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਿਅਕ ਚਰਿੱਤਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਖੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਅਚਾਰਿਆ ਉਮਾ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਦਰਸ਼ਨ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਇਕ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਨ ਸਮਿਅਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਤੇ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਇਕ ਵਚਨ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਕਸ਼ ਦਾ ਮਾਰਗ
16
