________________
ਸ਼ੀਲਵਤੀ ਨੇ ਆਖਿਆ, “ਇਹ ਸੂਰਵੀਰ ਨਹੀਂ ਬੁਜਦਿਲ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਰ ਖਾ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ”। ਸੇਠ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੇਰੀ ਨੂੰਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਹੀ ਵੇਖਦੀ ਹੈ। | ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਦੋਹੇਂ ਇਕ ਬੋਹੜ ਦੇ ਦਰਖਤ ਹੇਠ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਰੱਥ ਖੜਾ ਕਰਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਸੇਠ ਤਾਂ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਨੂੰਹ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਰਹੀ। ਬੁਲਾਉਣ ਪਰ ਵੀ ਉਹ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਸ਼ੀਲਵਤੀ ਦਾ ਮਾਮਾ ਉੱਥੇ ਆ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਬੜੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਘਰ ਲੈ ਗਿਆ। ਮਾਮੇ ਨੇ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਸੇਠ ਨੇ ਉੱਥੇ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਰਾਹ ਲਈ ਭੋਜਨ ਲੈ ਕੇ ਰੱਥ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਲਿਆ। ਸੇਠ ਚੱਲਦਾ ਚੱਲਦਾ ਇਕ ਕੈਰ ਦੇ ਦਰਖਤ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਕੇ ਸੌ ਗਿਆ। ਨੂੰਹ ਉਸ ਦਰਖਤ ਦੇ ਫਲ ਖਾਣ ਲੱਗੀ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਇਕ ਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਆਵਾਜ ਸੁਣ ਕੇ ਨੂੰਹ ਬੋਲੀ, “ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬੋਲੀ ਸਮਝਦੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾਲ ਪਤੀ ਦਾ ਵਿਯੋਗ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਮੰਨਾਂ ਅਗਰ ਮੰਨਾਂਗੀ, ਤਾਂ ਮਾਂ ਬਾਪ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਭੇਂਟ ਹੋਵੇਗੀ?
ਸੇਠ ਨੇ ਨੂੰਹ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਨੂੰਹ ਨੇ ਆਖਿਆ, “ਪਿਤਾ ਜੀ! ਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਠੀਕ ਹੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੋਤਾ ਮੈਨਾ ਮਿਠੀ ਆਵਾਜ ਅਤੇ ਅਗਿਆਨ ਕਾਰਨ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਮੇਰੀ ਵੀ ਇਹੋ ਹਾਲਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਮੇਰੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
[64]
