________________
30
ਨੰਦੀ ਸੈਨ
ਮਗਧ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੰਦੀ ਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ ਗੌਤਮ ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਭਿਖਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਧਾਰਨੀ ਸੀ। ਧਾਰਨੀ ਜਦੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ ਤਾਂ ਭਿਖਾਰੀ ਗੌਤਮ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਚੱਲ ਵਸਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵੀ ਮਰ ਗਈ। ਉਸ ਯਤੀਮ ਬਾਲਕ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ, ਉਸ ਦੇ ਮਾਮੇ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਨੰਦੀ ਸੈਨ ਰੱਖਿਆ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨੰਦੀ ਸੈਨ ਨੂੰ ਭਰਮ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਮਾਮੇ ਦੇ ਸਮਝਾਉਣ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਇਕਾਗਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਉਸ ਦਾ ਰੂਪ ਬਹੁਤ ਭੱਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਲੜਕੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਵੱਲ ਉਤਾਰੂ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਰਮ ਦਿਆਲੂ ਮੁਨੀ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਭੈੜੇ ਕਰਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਮੁਨੀ ਦੀਖਿਆ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਈ। ਉਹ 2 2 ਵਰਤਾਂ ਦੀ ਤੱਪਸਿਆ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਛੋਟੇ, ਬਿਮਾਰ ਮੁਨੀਆਂ ਦੀ
-
ਸੇਵਾ ਅਭਿਗ੍ਰਹਿ (ਗੁਪਤ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ) ਨਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗਾ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਇੰਦਰ ਦੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਮੁਨੀ ਨੰਦੀ ਸੈਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋਈ। ਦੋ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖੀਆ ਲੈਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤਿਸਾਰ (ਖੂਨੀ ਦਸਤ) ਦਾ ਰੋਗੀ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਨੰਦੀ ਸੈਨ ਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗਾ, “ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਕ ਸਾਧੂ ਬਿਮਾਰ ਪਿਆ ਹੈ ਜੇ ਕੋਈ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਲਵੇ”। ਨੰਦੀ ਸੈਨ ਦਾ ਉਸ ਦਿਨ ਦੋ ਵਰਤਾਂ ਦਾ ਪਾਰਨਾ ਸੀ। ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੇ ਰੋਟੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਹ ਉਸ ਮੁਨੀ ਵੱਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, ਮੈਨੂੰ ਯੋਗ ਸੇਵਾ ਦੱਸੋ”। ਮੁਨੀ ਬਣੇ ਦੇਵ ਨੇ [133]