________________
ਲਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਰਨ (ਰੰਗ), ਗੰਧ, ਰਸਤੇ ਸਪਰਸ਼ ਹੈ। ਇਨਾਂ ਪੁਦਗਲ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਹੀ ਲੇਸ਼ਿਆ ਦੇ ਨਾਉਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਲੇਸ਼ਿਆ, ਨੀਲ ਲੇਸ਼ਿਆ, ਕਪੋਤ ਲੇਸ਼ਿਆ, ਤੇਜੋ ਲੇਸ਼ਿਆ, ਪਦਮ ਲੇਸ਼ਿਆ ਤੇ ਸ਼ੁਕਲ ਲੇਸ਼ਿਆ ਨਿਰਮਾਨ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਲੋਸ਼ਿਆ ਨਾ ਹਿਣ ਕਰਨ ਯੋਗ ਪ੍ਰਸ਼ਸਤ) ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਭੈੜੀ ਗਤੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਲੇਸ਼ਿਆ (ਹਿਣ ਕਰਨ ਯੋਗ) ਪ੍ਰਸਤ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਚੰਗੀ ਗਤੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹਨ। ਲੇਸ਼ਿਆ ਦੇ ਵੀ (1) ਦਰਵ ਅਤੇ ਭਾਵ ਇਹ ਦੋ ਭੇਦ ਹਨ। ਦਰਵ ਲੇਸ਼ਿਆ ਪੁਦਗਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੈ। ਅਨੰਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਅਨੰਤ ਵਰਗਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਪਰਿਣਮਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਇਹ ਪਰਿਣਾਮੀ ਤੇ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਦੋਵਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਵ ਲੇਸ਼ਿਆ , ਕਰਮ ਪੁਦਰਾਲ, ਕਸ਼ਾਏ ਦਰਵ, ਦਰਵ ਮਨ ਦੇ ਪੁਦਗਲਾਂ ਦਾ ਠਿਕਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਔਦਾਰਿਕ (ਹੱਡੀ ਮਾਸ ਦੇ) ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਪੁਦਗਲ, ਸ਼ਬਦ ਪੁਦਰਾਲ, ਤੇਜਸ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਪੁਦਗਲ ਤੋਂ ਸੂਖਮ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ
ਹਿਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਪਰ ਮਨ, ਬਚਨ, ਕਾਇਆ ਦੇ ਮੇਲ (ਯੋਗ) ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਦਰਵ ਲੋਸ਼ਿਆ ਹਿਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਵ ਲੇਸ਼ਿਆ ਆਤਮਾ ਦਾ ਪਰਿਣਾਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੈ। ਜੋ ਸੰਸਲੇਸ਼ (ਲਿਬੜੀ) ਅਤੇ ਯੋਗ ਨਾਲ ਅਨੁਬੰਧ (ਜੂੜੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਲੋਸ਼ਿਆ ਰੂਪ ਰਸ, ਗੰਧ, ਵਰਨ ਤੇ ਸਪਰਸ਼ ਰਹਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਕਸ਼ੈ ( ਬਧ), ਉਪਸ਼ਮ ਤੇ ਕਸਯੋਪਸ਼ਮ ਭਾਵ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੈ। ਜੈਨ ਤੱਤਵ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਇਹ ਸੰਖੇਪ ਸਵਰੂਪ ਹੈ।