________________
ਉਪਾਸ਼ਕ ਦਸ਼ਾਗ ਸੂਤਰ, ਸ੍ਰੀ ਸੁਤਰ ਕ੍ਰਿਤਾਂਗ ਸੁਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਜੈਨ ਇਤਿਹਾਸ, ਜੀਵਨ ਚਰਿਤਰ, ਦਰਸ਼ਨ, ਕਹਾਣੀ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਚਾਲੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖੇ ਨਿਰਿਯਾਵਲਕਾ ਅਤੇ ਮਣ ਸੂਤਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਛਪਾਈ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਇਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਵੇਤਾਂਬਰ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਕ ਆਚਾਰੀਆਂ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੈ ਨੰਦ ਸੂਰੀ, ਆਚਾਰੀਆ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੈ ਵੱਲਭ ਸੂਰੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਜੈ ਜੀ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜੈਨ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਗੰਥਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੇਰੂ ਰਾਮ, ਪੰਡਤ ਚੰਦੂ ਲਾਲ (ਮਰਕੋਟਲਾ) ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਵਿ ਹੋਏ । ਜਿਨਾਂ ਤਤਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਛੰਦ, ਬਾਰਾਂ ਮਾਸੇ, ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਨਣ ਕੀਤਾ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਜੈਨ ਮੁਨੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਸਵਰੂਪ ਜੀ ਚੇਲੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਰ ਮੁਨੀ ਜੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਵਿ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਚੋਵੀਸ਼ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੀਆਂ ਸਤੂਤੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਆਪ ਦੇ ਭਜਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਉਰਦੂ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਕਵੀ ਤੇ ਲੇਖਕ ਸਨ। ਆਚਾਰੀਆ ਰਤੀ ਰਾਮ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੇਲੇ ਪੂਜਯ ਸ੍ਰੀ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਪੰਜਾਬੀ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਤੋਂ ਛੁੱਟ
ਕਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। ਆਪ ਦੀਆਂ 25 ਰਚਨਾਵਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਵਿਚ ਆਪ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ‘ਲਬਧੀ ਸਾਰ’ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ ਬਾਕੀ ਸਭ ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਤੇ ਅਨੇਕ ਜੈਨ ਮੁਨਆਂ ਨੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿਚ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਲਿਖਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੂਚੀ ਸ਼੍ਰੀ ਹੀਰੇ ਲਾਲ ਦੁਹਾਗੁ ਨੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜੇਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗ੍ਰੰਥ ਹਨ, ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਨ। ਆਚਾਰੀਆ ਵਰਧਮਾਨ ਸੂਰੀ ਨੇ ( 11 ਸਦੀ) ਆਪਣਾ ਆਚਾਰ ਦਿਨਕਰ ਗ੍ਰੰਥ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਪੂਜਯ ਮਹਾਸਿੰਘ ਪੂਜ ਅਮਰਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ,
