________________
ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ:
ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹਿਰਦੇ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਸੇਹਤਮੰਦ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਰਸ, ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਬਣਾਉਨ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਚਾਰਨ ਅਤੇ ਆਚਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ। ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਦੀ ਉਪਜਾਓ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ, ਹਮਦਰਦੀ, ਸਹਿਯੋਗ, ਸੱਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸਹਿਨਸ਼ਿਲਤਾ ਦੇ ਬੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜ਼ਨਾ। ਇਹ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ, ਵਿਰਾਟ ਹੈ ਅਤੇ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੱਤਵਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣਾ ਸਾਡਾ ਮੰਤਵ ਹੈ।
ਸੁਮੇਲ ਭਾਵਨਾ:
ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਰੂਪ ਸਦਾ ਤੋਂ ਸੁਮੇਲ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦਰ ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਖੂਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਵਪੱਖੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਾ ਮੂਲ ਅਫਿਰਕੂ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਜਾਤ ਪਾਤ ਦਾ ਨਾ ਹੋਣਾ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਕੀ ਹੈ? ਸੱਮਿਅਕ ਦਰਸ਼ਨ, ਸੱਮਿਅਕ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੱਮਿਅਕ ਚਾਰਿਤਰ ਦੀ ਸਾਧਨਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੋਵੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜ਼ਾਤ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੱਤ, ਫਿਰਕੇ ਦਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੁਣ ਪੂਜਾ
ਜੈਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਆਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿਆਗ, ਤੱਪਸਿਆ, ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਸਦਾਚਾਰ ਆਦਿ ਗੁਣ ਹਨ ਉਹ ਪੂਜਨ ਯੋਗ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਪੁਰਸ਼ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਇਸਤਰੀ, ਕੋਈ ਵੀ
53
