________________
ਅਚਾਰਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੇ ਨੰਦ ਸੂਰੀ ਜੀ (ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ
ਵਿਕਰਮ ਦੀ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੇ ਨੰਦ ਸੁਰੀ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਇਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਮਹਾ ਪੁਰਸ਼ ਹੋਏ। ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਫੋਜ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸ੍ਰੀ ਗਨੇਸ਼ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮਾਤਾ ਰੁਪਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ ਲਹਿਰਾ ਨਾਉਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰਮ ਸੰਮਤ 1894 ਚੇਤ ਸੁਧੀ ਨਵੇਂ ਵਿਕਰਮੀ ਸੰਮਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ (ਈਸਵੀ ਸਨ 1837, ਅਪ੍ਰੈਲ) ਨੂੰ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪ ਪ੍ਰਤੀਭਾਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦੁਰ ਸਨ। ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੋਈ ਝੂਠਾ ਦੋਸ਼ ਲੱਗ ਜਾਣ ਕਾਰਨ, ਆਪਣੇ ਬਾਲਕ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਜੈਨ ਮਿੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਜੋਧਾ ਮਲ ਜੀ ਦੇ ਸਪੁਰਦ ਕਰਕੇ, ਆਪ ਜੇਲ ਚਲੇ ਗਏ। ਜੋਧਾ ਮਲ ਜ਼ੀਰਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। 12 ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਲਕ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਜੋਧਾ ਮਲ ਨੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਦਿਆ ਅਧਿਐਨ ਕਰਵਾਇਆ।
ਜੋਧਾ ਮਲ ਜੀ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਜੈਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈ ਸਨ। 1852 ਈ. ਵਿੱਚ ਮੁਨੀ ਸ੍ਰੀ ਜੀਵਨ ਰਾਮ ਜੀ ਦਾ ਚਤਰਮਾਸ ਸ਼ੁਰੂ ਸੀ, ਬਾਲਕ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਧਾਰਮਿਕ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਗਿਆ। ਵੈਰਾਗ ਦੇ ਬੀਜ਼ ਪੁੰਗਰਨ ਲੱਗੇ, ਸੰਨ 1854 ਈ. ਨੂੰ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿੱਚ 17 ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਲਕ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਜੈਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਦੀਖਿਅਤ ਹੋ ਗਏ। ਦਿਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੈਨ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਨੀ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਇਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀਮਾ ਜਾਂ ਮੁਰਤੀ ਤਾਂ ਆਤਮ ਕਲਿਆਣ ਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਆਪ ਸ੍ਰੀ ਨੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਧਿਐਨ - ਖੋਜ - ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ 1874
29
