________________
ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਬਾਣਿਆ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦੀਖਿਤ ਹੋ ਗਏ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ, ਅਪਭਰੰਸ਼ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣੇ ਅਤੇ ਆਪ ਨੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀ ਖੂਬ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਸਿੰਧ, ਗੁਜਰਾਤ, ਮਾਰਵਾੜ ਆਦਿ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਸਵਿਕਾਰ ਕੀਤਾ।
• ਕਲੀਕਾਲ ਸਰਵੱਗ ਅਚਾਰਿਆ ਹੇਮ ਚੰਦਰ ਸੂਰੀ:
ਵਿਕਰਮ ਦੀ 12ਵੀਂ - 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਧਰਮ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦਾ ਰਾਜ ਧਰਮ ਬਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਤਾਪੀ ਕਲੀਕਾਲ ਸਰਵੱਗ ਅਚਾਰਿਆ ਹੇਮ ਚੰਦਰ ਸੂਰੀ ਜੀ ਹੋਏ। ਅਚਾਰਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਇਹ ਸਮਾਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਸੁਨੇਹਰੀ ਯੁਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਦੀ ਵਿਦਵਾਨਤਾ, ਸਾਧਨਾ, ਅਤੇ ਦੂਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋ ਕੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦਾ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਰਾਜਾ ਜੈ ਸਿੱਧਰਾਜ ਸਿੰਘ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਮਾਰ ਪਾਲ ਗੁਜਰਾਤ ਦਾ ਰਾਜਾ ਬਣਿਆ। ਕੁਮਾਰ ਪਾਲ ਇਕ ਸਧਾਰਨ ਯੋਧਾ ਤੋਂ ਰਾਜਾ ਬਨਾਉਣ ਦਾ ਸਹਿਰਾ ਅਚਾਰਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮ ਚੰਦਰ ਸੂਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਹੈ। ਅਚਾਰਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਹੇਮ ਚੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਅਹਿੰਸਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ। ਅਨਾਥ, ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਦੇਖ ਭਾਲ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜਾਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਅਚਾਰਿਆ ਸ਼੍ਰੀ ਖੁਦ ਆਪਸੀ ਸੁਮੇਲ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਜੈਨ ਸ਼ੇਵ ਵੈਸ਼ਨਵ ਫਿਰਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਮੇਲਜੋਲ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਰਵ ਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਮਾਂ ਰਿਹਾ।
1
• ਅਚਾਰਿਆ ਜਿਨ ਚੰਦਰ ਸੂਰੀ (ਮਣੀਧਾਰੀ):
ਖਰਤਰਗੱਛ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਦਾਦਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਚਾਰਿਆ ਜਿਨ ਚੰਦਰ ਸੂਰੀ ਮਣੀਧਾਰੀ ਸਨ। ਆਪ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵਿਕਰਮ ਸੰਮਤ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਗਮਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਪ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਚਮਤਕਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ।
26
