________________
ਦਿੜ ਅਤੇ ਕਠੋਰ ਸਨ, ਤਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੱਚ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪੱਖਪਾਤ ਰਹਿਤ ਬੁੱਧੀ, ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਮੇਲ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਪਣਾ ਕਰਤਬ ਪਾਲਣ, ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਬਿਨੈ ਭਾਵ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਆਦਰ ਸਨਮਾਨ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਸਾਰਕ ਸੁੱਖ ਦੇ ਸਾਧਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਜਲ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕਮਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਦਾਸੀਨ ਨਿਰਲੇਪ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਯੋਗੀ ਜਿਹਾ ਜੀਵਨ ਜਿਉਂਦੇ ਸਨ।
ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੇ ਸਵਰਗਵਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਰਾਜ ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੁੰਦਰ ਪਤਨੀ ਯਸ਼ੋਧਾ ਦਾ ਪਿਆਰ ਠੁਕਰਾ ਕੇ, ਕਠੋਰ ਸਾਧਨਾ ਦਾ ਰਾਹ ਸਵਿਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਦਿੱਖਿਆ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਈ। ਮੱਘਰ ਬਦੀ 10 ਦੇ ਦਿਨ ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਸਾਧੂ ਬਣ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਵਰਧਮਾਨ ਮਣ ਵਰਧਮਾਨ ਜਾਂ ਮਣ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਾਉਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ। ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਇਕਾਂਤ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਦੀ ਅਪਣੀ ਸਾਧਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਾਧਨਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਭਿਆਨਕ ਕਸ਼ਟ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕਟ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਅਨਾਰੀਆ ਦੁਸ਼ਟ ਲੋਕ) ਅਗਿਆਨੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੀੜ ਪਹੁੰਚਾਈ, ਉਥੇ ਧਰਮ ਦੇ ਦਵੇਸ਼ੀ ਅਸੁਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੂੰ ਦਿਲ ਕੰਬਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਟ ਅਤੇ ਦੁੱਖ ਦਿੱਤੇ। 12 ਸਾਲ 5 ਮਹੀਨੇ 15 ਦਿਨ ਦਾ ਸਾਧਨਾ ਕਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਠੋਰ ਤੱਪਸੀਆ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਚੁੱਪ (ਮੋਨ) ਸਾਧਨਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਰਿਹਾ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ੰਭਿਕ ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਬਾਹਰ ਰਿਜੂਵਾਲੀਕਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪਰਮ ਸ਼ੁੱਧ ਉੱਚ ਧਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਸ਼ਾਲ ਦਰਖਤ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਚਾਰ ਘਣਘਾਤੀ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਕੇ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਨ ਸੀ, ਵੇਸ਼ਾਖ ਸ਼ੁਕਲਾ 10ਵੀਂ।
11
