________________
ਅੱਠਵਾਂ ਪ੍ਰਣਿਧੀ ਨਾਮਕ ਅਧਿਐਨ
ਮਣ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਂਵੀਰ ਤੋਂ ਸੁਣੇ ਆਚਾਰ ਪ੍ਰਣਿਧੀ ਨਾਉ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਆਰਿਆ ਸੁਧਰਮਾ ਸਵਾਮੀ ਆਪਣੇ ਚੇਲੇ ਆਰਿਆ ਜੰਬੂ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਜੋ ਆਚਾਰ ਪ੍ਰਣਿਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਾਰ ਸੁਣੋ। ਉਸ ਆਚਾਰ ਨਿਧੀ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਜਾਣ ਕੇ, ਮੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਅਨੁਮਾਨ ਪੂਰਨ ਰੂਪ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ॥੧॥
ਪ੍ਰਿਥਵੀ, ਪਾਣੀ, ਅੱਗ, ਹਵਾ, ਮੁਲ ਤੋਂ ਬੀਜ ਤਕ ਤਿਨਕੇ, ਦਰਖਤ ਅਤੇ ਦੋ ਇੰਦਰੀਆਂ ਤਰੱਸ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜੋ ਜੀਵ (ਚੇਤਨਾ) ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਵਿੱਚ ਜੀਵ ਹੈ “ਅਜਿਹਾ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਕਾਰਣ ਤੋਂ ਭਿਖਸ਼ੂ ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਆਦਿ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਹੀ ਸੰਜਮੀ ਜਾਂ ਸੰਯਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ॥੨-੩॥
ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮੁਨੀ ਸੁਧ ਪ੍ਰਿਥਵੀ, ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਤਰੇੜ, ਸਿਲ, ਅਤੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ, ਜੋ ਸਚਿਤ ਹੋਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਿਨ ਯੋਗ ਨਾਲ ਨਾਂ ਛੇਦਨ ਕਰੇ ਨਾਂ ਭੇਦਨ ਕਰੇ, ਨਾਂ ਕੁਰੇਦੇ। ॥੪॥
ਮੁਨੀ ਸਚਿਤ ਪ੍ਰਿਥਵੀ, ਸਚਿਤ ਕਣ ਵਾਲੇ ਆਸਨ ਤੇ ਨਾਂ ਬੈਠੇ ਪਰ ਜੋ ਅਚਿਤ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਆਸਨ ਹੈ ਉਸ ਜ਼ਮੀਨ ਆਸਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਕੇ, ਪ੍ਰਜਨ (ਸਾਫ਼) ਕਰਕੇ ਬੈਠੇ। ॥੫॥
ਮੁਨੀ ਸਤਿ=ਕ ਜਲ, ਕੱਚਾ ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਔਲੇ, ਬਰਫ਼ ਦੇ ਸਚਿਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੇ ਪਰ ਗਰਮ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਬਲਿਆ ਪਾਣੀ ਜੋ ਅਚਿਤ ਹੋਵੇ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇ। ॥੬॥
