________________
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 256
ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ
ਇਸ ਦੀ ਮਿੱਥਿਆ ਧਾਰਨਾ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੰਕਾਰ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਅਰਥ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਬੋਧੀਸਤਵ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਇੱਛਾ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਗਿਆਨ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੁੱਧਤਵ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਦੂਸਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸੁੱਖ ਦੇ ਲਈ ਅਪਣਾ ਨਿਰਵਾਨ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਕੁੱਝ ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਣ ਹਨ ਪਾਰਮਿਤਾਏਂ ਜੋ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦਸ ਹਨ ਪਾਰਮਿਤਾ, ਸ਼ੀਲ ਪਾਰਮਿਤਾ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਾਰਮਿਤਾ, ਵੀਰਜ ਪਾਰਮਿਤਾ, ਧਿਆਨ ਪਾਰਮਿਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਿਆ ਪਾਰਮਿਤਾ। ਚਾਰ ਪੂਰਕ ਪਾਰਮਿਤਾਵਾਂ ਹਨ ਉਪਾਯ ਕੋਸ਼ਲਯ, ਪ੍ਰਣਿਧਾਨ, ਬਲ ਅਤੇ ਗਿਆਨ।
ਦਾਨ
51
—
-
ਇਹ ਸੋਚਨਾ ਭਰਮ ਪੂਰਵਕ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਬਾਅਦ ਦੇ ਬੁੱਧਾਂ ਨੇ ਸਾਧਨਾ ਤਪ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਵਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਲਈ ਵਿਅਰਥ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਸਤਵ ਦਾ ਚਰਿੱਤਰ ਸਵੈ ਸਾਧਨਾ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਸਵੈ ਸਾਧਨਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰਾਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਬੁੱਧਤਵ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਸਤਵ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰਾਹ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਨੂੰ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ।
