________________
ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤੀ: | 179 ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ
ਕਾਰਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਅਵਿਦਿਆ ਦੀ ਗੱਠ ਕਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਨਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਧਕ ਆਤਮਾ ਕਿਸੇ ਅਰਹਤ ਜਾਂ ਸਿੱਧ ਤੋਂ ਕੋਈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਾਂ ਮਿਹਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਸਗੋਂ ਉਹ ਅਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ਾਰਥ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਪੂਰਨਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਡਾ: ਏ. ਐਨ. ਉਪਾਦਯ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਰਹਤ, ਸਿੱਧ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਉਤਪਤੀ, ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਾਧਕ ਨਾ ਵਰਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਅਤੇ ਨਾ ਉਹ ਕਿਸੇ ਮਾੜੇ ਸਮੇਂ ਆਦਿ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਧਕ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਥਨਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪੂਜਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਜਿਹੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਕੇ ਪੂਰਨਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਣ। 175 | ਸਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਸਿੱਧਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ: 1. ਖਰਮਾ ਤੋਂ ਮੁਕ ਹੋ ਕੇ ਆਤਮਾ ਸਿੱਧ ਸ਼ਿਲਾ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ | ਉਹ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਰਮਆਸਤੀ ਕਾਇਆ ਨਾ
ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆਤਮਾ ਸਿੱਧ ਸ਼ਿਲਾ ਦੇ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਪਾਉਂਦਾ
ਹੈ।
2. ਅਗਨੀ ਸ਼ਿਖਾ (ਧੁਆਂ) ਅਤੇ ਅਰਿੰਡ ਦੇ ਬੀਜ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਕਤ
ਆਤਮਾ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਅਗਰ (ਅੰਤਮ) ਭਾਗ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ | ਕਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। 3. ਤੇਯਕ ਸਿੱਧ ਨਿੱਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਬਣਾ ਕੇ
ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਜੈਨ ਧਰਮ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ
ਕਿ ਆਤਮਾ ਵ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 4. ਇੱਕ ਮੁਕਤ ਆਤਮਾ ਅਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। 5. ਹੋਂਦ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਗਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਨੁੱਖ
| ਗਤੀ ਦੇ ਜੀਵ ਹੀ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
