________________
ਉਹਨਾਂ ਤਿੰਨ ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਨੇ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰੀਆ। ਫੇਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੱਸਣ ਵਾਲੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਸੀ ਕੀ ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਾਕੀ ਬੱਚੇ ਦੋ ਸੰਨਿਆਸੀ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਣਗੇ। ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗਣ ਗੇ ਇਹ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
| ਭੀੜ ਇੱਕਠੀ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਦੋ ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਪਲ ਵੀ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਏ। ਮੌਤ ਤੇ ਰੋਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭੀੜ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਗਲ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰੀਆ ਸੀ। ਮੌਤ ਤੇ ਹੱਸਿਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭੀੜ ਨੇ ਅੱਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵੇਖਿਆ ਸੀ। ਰਿਵਾਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹਨਾਂ ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਦਾ ਹੱਸਣਾ।
| ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮਹਾਰਾਜ ਤੁਹਾਡਾ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੱਸਣਾ ਸੋਭਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ?” | ਸੰਨਿਆਸੀ ਪਲ ਭਰ ਚੁੱਕਿਆ ਅਤੇ ਬੋਲਿਆ, “ਜਿਸ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੇ ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਹੀ ਮੌਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਰੋਣਾ ਕੀ ਠੀਕ ਹੋਵੇਗਾ? ?? ਇੱਕ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਰੋਂਦੇ ਪਿਟਦੇ ਵਿਦਾਈ ਦੇਣਾ ਸੋਭਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। | ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਖਕੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਫਿਰ ਹੱਸਣ ਲੱਗਾ। ਇਕ ਸਮਾਰੋਹ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਵਿਦਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫੇਰ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਗਏ। ਹੱਸਣਾ ਹੀ ਜਿੰਦਗੀ ਹੈ, ਮੁਸ਼ਕਰਾਹਟ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਪਲ ਨੂੰ ਸਮਾਰੋਹ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਆਤਮ ਧਿਆਨ ਤੁਹਾਡੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨੂੰ ਬੁਲਾਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੋ ਵੀ ਕੁੱਝ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਕੁੱਝ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਹੱਸੋ ਉਸ ਹਾਸੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਆਨੰਦ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋ, ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨਾ ਆਖਣ ਯੋਗ ਆਨੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੱਸੋ, ਇਸ ਹਾਸੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਰਥ ਹੈ।
ਆਤਮ ਧਿਆਨ
62
