________________
ਸਾਹ ਲਵੋ ਤਾਂ ਪੇਟ ਪੂਰਾ ਫੁਲੇ ਛੱਡੋ ਤਾਂ ਪੇਟ ਪੂਰਾ ਇੱਕਠਾ ਹੋਵੇ। ਉੱਝਵਾਈ ਸਾਹ:
| ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ। ਲੱਕ, ਪਿੱਠ, ਗਰਦਨ ਸਿੱਧੀ ਰੱਖੋ, ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਲੇ ਨੂੰ ਛੂਹ ਕੇ ਸਾਹ ਲਵੋ, ਰੋਕੋ ਅਤੇ ਛੱਡੋ। ਉਪਰੋਕਤ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਦੇ 20 ਚੱਕਰ ਪੂਰੇ ਕਰੋ। ਧਿਆਨ ਗਲੇ ਤੇ ਰੱਖੋ। ਨੱਕ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲਵੋ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨਾਲ ਹੀ ਛੱਡੋ। ਹਵਾ ਦੇ ਗਲ ਨਾਲ ਛੂਹਣ ਕਾਰਨ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਆਵਾਜ ਉਭਰੇਗੀ। ਨੱਕ ਨੂੰ ਜ਼ਰਾ ਵੀ ਇੱਕਠਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ ਉਹ ਸਾਫ ਹੋਵੇਗੀ। ਇੰਦਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੇਗੀ।
ਚੇਤੇ ਰੱਖੋ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਛੱਡਣਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਣਾਯਾਮ ਦੇ ਚਾਰ ਹਿੱਸੇ ਹਨ। 1. ਸਾਹ ਲੈਣਾ, 2. ਸਾਹ ਰੋਕਣਾ 3. ਸਾਹ ਛੱਡਣਾ 4. ਸਾਹ ਰੋਕਣਾ। ਯੋਗ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਨੂੰ ਪੂਰਕ, ਸਾਹ ਅੰਦਰ ਰੋਕਣ ਨੂੰ ਅੰਤਕੁੰਭਕ, ਸਾਹ ਛੱਡਣ ਨੂੰ ਰੇਚਕ ਅਤੇ ਸਾਹ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੋਕਣ ਨੂੰ ਬਾਹਾ ਕੁੰਭਕ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਅਤੇ ਭਸਤਰਿਕਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਇਸ ਕਿਤਾਬ
ਦੇ ਪਿੱਛਲੇ ਭਾਗ ਅੰਤਕਾ - 1 ਵਿੱਚ ਹੈ। • ਹੁਣ ਅਸੀਂ 20 ਮਿੰਟ ਦੇ ਲਈ ਵੀਰਮ ਧਿਆਨ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਸ ਦੀ
ਵਿਧੀ ਵੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਅੰਤਕਾ - 1 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਆਤਮ ਧਿਆਨ
38
