________________ कथाबाह्य संदर्भ पुट्ठिहे लग्गउ तं लेप्पिणु धणु, गउ चाणक्कु णंदमारणमणु / / (पृ.५११) अर्थात् श्रीचंद्राच्या मते, राज्यावर स्थित असलेल्या नंदाचा चंद्रगुप्त हा ‘दासीपुत्र' होता. नंदाला मारण्याचा मनोमन निश्चय केलेल्या चाणक्याच्या पाठोपाठ (बरोबर) तो धन घेऊन निघून गेला. येथील वर्णन 'आवश्यकचूर्णी' आणि 'हरिषेण' यांच्यापेक्षा वेगळे आहे. चंद्रगुप्ताचे पर्यायी नाव 'शशिगुप्त' आहे. हे श्रीचंद्राचे आणि एकंदरीत अपभ्रंश भाषेचेच वैशिष्ट्य आहे. हरिषेणाने चाणक्याला स्वत:लाच राजा बनविले आहे. ते श्रीचंद्राला मान्य नाही. श्वेतांबर मान्यतेनुसार तो चाणक्याला ‘अमात्य'च म्हणतो. श्रीचंद्राचा चाणक्य चंद्रगुप्ताला राजा बनवितो. चाणक्याच्या अर्थशास्त्राचा आणि कडक शिस्तीचा साक्षात् उल्लेख नसला तरी त्याचे यातील कौशल्य स्पष्ट करण्यासाठी श्रीचंद्र म्हणतो, अप्पणु पडिगाहिउ मंतित्तणु चिंतिउ देसु कोसु सुहि परियणु / (पृ.५११) अर्थात् चाणक्याने स्वत: मंत्रीपद स्वीकारले आणि देशाची, कोषाची आणि हेर, दूत इत्यादि राजपरिवाराची खूप चिंता केली. सुबंधूच्या मनात चाणक्याविषयी असलेला द्वेषभाव आणि शत्रुत्व खूप रंगविले आहे. चाणक्याच्या मृत्यूला ‘समाधिमरण' म्हटले आहे. त्याचे ‘साधुत्व' आणि 'पश्चात्ताप' याचे वर्णन विस्ताराने करूनही, श्रीचंद्राने त्याला सिद्धिगतीला पोहोचविलेले नाही. तर त्याला सर्वार्थसिद्ध' स्वर्गात स्थान दिले आहे. श्रीचंद्राच्या मनात असलेले चाणक्याचे गौरवास्पद स्थान तो पुढील शब्दात प्रकट करतो - 198
