________________ कथाबाह्य संदर्भ - या आणि अशा अनेक प्रभावी ऐतिहासिक व्यक्ती मलयगिरीने या टीकेत नमूद केल्या आहेत. 'व्यवहार' या शब्दाचे अनेक अर्थ होतात. उदाहरणार्थ दैनंदिन कर्मे, वर्तन, कार्य, व्यापार, वाणिज्य, खटले, पद्धती इत्यादी. परंतु जैन साधुआचाराच्या संदर्भात ‘व्यवहार' हे दहा प्रायश्चित्तांपैकी एक प्रायश्चित्त'ही आहे. संदर्भ : व्यवहारभाष्यगाथा 715 ते 718 यांवर टीकात्मक भाग लिहिताना मलयगिरीने प्रवचनरक्षा' हा विषय विस्ताराने मांडला आहे. प्रवचनरक्षा म्हणजे जिनांच्या उपदेशाचे आणि चतुर्विध संघाचे रक्षण होय. मलयगिरि सांगतात की, “साधूने अतिशय सौम्य शब्दांनी राजाला जिनप्रवचनाच्या अनुकूल बनवावे. शक्यतो वादविवाद टाळावा. जिनांच्या उपदेशाकडे राजाचे लक्ष जावे म्हणून वेळ पडल्यास अद्भुत शक्ती, मंत्र अथवा वशीकरण चूर्णाचाही वापर करावा. जर इतके करूनही राजाची वृत्ती निर्दयी आणि द्वेषी राहिली तर प्रवचनाच्या आणि संघाच्या रक्षणासाठी इतरांच्या मदतीने त्याचा समूळ उच्छेद करावा.' __व्यवहारभाष्य 716 वरील टीकेत मलयगिरीने अमात्य चाणक्य आणि नलदाम विणकराची गोष्ट उदाहरणासाठी दिली आहे. आवश्यकचूर्णीत केवळ काही शब्दात सांगितलेली ही गोष्ट येथे विस्ताराने दिली आहे. राजाविरुद्ध काम करणाऱ्या नंदपक्षपाती लोकांचा चाणक्याने, नलदाम विणकराच्या सहाय्याने कसा काटा काढला, ते सांगून मलयगिरी अखेरीस लिहितो, यथा चाणिक्येन नन्द उत्पाटितो यथा नलदाम्ना मत्कोटकचोराश्च समूला उच्छदितास्तथा प्रवचनप्रद्विष्टं राजानं समूलमुत्पाटयेत् / व्यवहारभाष्य गा.९१ (पृ.७७) 163
