________________
दगाश्रुतस्कन्धमत्रे मूलम्-एसणाऽसमिए आवि भवइ ॥ सू० २० ॥
छाया-एषणाऽसमतिश्चापि भवति ॥ सू० २० ॥
टीका-'एसणे' त्यादि। एपणाऽसमितः-एपणां-निपिभिक्षाटेरन्वेपणम् सम्यग् इतः प्राप्तः समितः, न समितोऽसमिता निर्दोपभैक्षादिग्रहणे पण्डितवीर्यवर्जितोऽसमाधिदोपभाग्भवति ।
____ अयं भावः- सर्वमाहारवस्त्रपात्रोपाश्रयादिकं वस्तुजातं साधुभिरेपणयैव ग्राह्यम् । अन्यथाऽनेपणीयाऽऽहारादिवस्तुग्रहणेऽसमाधिस्थानदोपभाग्भवति । तथा एपणासमिती सम्यक् तत्परताविरहेण पड्जीवनिकायानुकम्पायां न्यूनताऽऽपतति । यता-कश्चिदपि किञ्चिद्वस्तु यदा ग्रहीतुं याति तत्र यदि 'इदं सदोपं निपिं वे' ति विराधना रूप असमाधिस्थानकी प्राप्ति होती है । सू० १९ ॥
. 'एसणा०' इत्यादि । एसणा का अर्थ होता है दोषरहित भिक्षा आदि की खोज, उसमें असमित-असावधान अर्थात् निर्दोष भिक्षा आदि ग्रहण करने में पण्डितवीर्यरहित मुनि असमाधिदोषका भागी होता है । तात्पर्य यह है कि:
सव-अहार वस्त्र पात्र और उपाश्रय आदि वस्तुका स्वीकार एषणा से ही करना चाहिये । अन्यथा अनेषणीय आहारादि वस्तुका ग्रहण करने पर असमाधिस्थानदोष का भागी होना पडता है । एषणासमिति में सर्वथा तत्पर न रहेने से पड्जीवनिकाय की अनुकम्पामें न्यूनता आजाती है । कोइ भी मुनि कोइ वस्तु को लेने को जाता है तब यदि " यह दोप वाली है या निर्दोप" ऐसा अन्वेपण સ્વાધ્યાય આદિ થઈ શકતું નથી તથા વિરાધના સયમવિરાધના રૂપ અસમાધિ સ્થાનની પ્રાપ્તિ થાય છે (સૂ૦ ૧૯)
— 'एसणा' या सषयानी मर्थ थाय छे होषति भिक्षा माहिनी शाप તેમાં અસમિત અસાવધાન અથતિ નિર્દોષ ભિક્ષા આદિ ગ્રહણ કરવામાં પડિતવીર્યરહિત મુનિ અસમાધિ દેશના ભાગી થાય છે. તાત્પર્ય એ છે કે
| સર્વે-આહાર, વસ્ત્ર, પાત્ર તથા ઉપાશ્રય આદિ વસ્તુને સ્વીકાર એષણાથી જ કરે જોઈએ નહિત અનેષણીય આહાર આદિ વસ્તુનું ગ્રહણ કરવાથી અસમાધિ
સ્થાન દોષના ભાગી થવું પડે છે તથા એષણસમિતિમાં સર્વથા તત્પર ન રહેવાથી વજીવનિકાયની અનુકંપામાં ન્યૂનતા આવી જાય છે કેઈ પણ મુનિ જ્યારે કઈ વસ્તુને લેવા માટે જાય છે ત્યારે જે “આ દેષવાળી છે કે નિર્દોષ છે તેવી અન્વે
