________________
मुनिहर्षिणी टीका अ. ६ उपासकपतिमावर्णनम्
२३९ तिरश्चीनं-तिर्यग्गतं कृत्वा ईरयेत् । अयं विधिरन्यमार्गाभावे, सति-विद्यमाने परक्रमे मार्गान्तरे सयतमेव ईसिमित्यनुसारमेव पराक्रामेत् गच्छेत् न ऋजुकं-सरलं गच्छेत् यथा जीवरक्षा भवेत्तथा गच्छेदिति भावः। श्रमणभूत = साधुसदृशः सः। तस्य-उपासकस्य केवलं ज्ञातीयं-स्वजनसम्बन्धिकं प्रेमवन्धनं स्नेहरूपवन्धनम् , अव्युच्छिन्नम् अत्रोटितं भवति । एवम् अनेन प्रकारेण तस्य-उपासकस्य ज्ञातिवीथिं-ज्ञातीनां स्वगोत्रजानां वीथिः गृहपङ्क्तिः , तां प्राप्तुं भिक्षार्थ गन्तुं कल्पते ११ ॥ मू० २८ ॥
अथ श्रमणोपासकानां प्रतिमाधारिणां ज्ञातिकुले भिक्षाविधिमाह-- 'एत्थ णं से इत्यादि
मूलम्-एत्थ णं से पुवागमणेणं पुवाउत्ते चाउलोदणे पच्छाउत्ते भिलिंगसूवे, कप्पइ से चाउलोदणे पडिगाहित्तए, नो से कप्पइ भिलिंगसूवे पडिगाहित्तए । तत्थ णं से पुव्वागमणेणं पुव्वाउत्ते भिलिंगसूवे पच्छाउत्ते चाउलोदणे कप्पइ से भिलिंगसूवे पडिगाहित्तए, नो कप्पइ चाउलोदणे पडिगाहिलिये पैर को संकुचित करके चले और टेढा करके चले किन्तु जीवसहित मार्ग पर सीधा न चले । यह विधि दूसरा मार्ग न होने पर प्रयत्नशील होकर करे । अगर जीवरहित दूसरा मार्ग हो तो ईर्यासमिति के अनुसार दूसरे मार्ग से चले, अर्थात् जिस प्रकार जीवरक्षा हो वैसे चलना चाहिये । यह प्रतिमाधारी श्रावक श्रमणभूतसाधुसदृश होता है किन्तु इसके केवल ज्ञातिवर्ग से प्रेमबन्धन का व्यवच्छेद नहीं होता है । वह स्वज्ञाति में ही भिक्षावृत्ति के लिए जाता है ११ ।। सू० २८ ।। આડા અવળા થઈને ચાલે છે કિન્તુ જીવવાળા માર્ગ પર સીધા ચાલતા નથી આ વિધિ બીજો માર્ગ ન હોય ત્યારે પ્રયત્નશીલ થઈને કરે, અગર જીવરહિત બીજો માર્ગ હોય તે ઈર્યાસમિતિને અનુસરી બીજા માર્ગથી ચાલે અર્થાત્ જે પ્રકારે જીવરક્ષા થાય એવી રીતે ચાલવું જોઈએ આ પ્રતિમાપારી શ્રાવક શ્રમણભૂત-સાધુ જેવા હોય છે, કિન્તુ તેને કેવલ જ્ઞાતિવર્ગથી પ્રેમબન્ધનનો વ્યવચ્છેદ હોતું નથી, તે જ્ઞાતિમાં જ ભિક્ષાવૃત્તિને માટે જાય છે (સૂ) ૨૮)
