________________
२२.
देशाश्रुतस्कन्धमूत्रे सामायिकविवरणं विस्तरत उपासकदशाङ्गसूत्रस्यागारधर्मसंजीवनीटीकातोऽवसेयम् । देशावकाशिकम्-देशे दिखतगृहीतस्य दिपरिमाणस्य अवकाशो विभागोऽवस्थान विषयो यस्य तद्देशावकाशं तदेव देशावकाशिकम् नोन सम्यग अनुपालयिता कायेन संरक्षिता भवति । यद्यपि श्रावकस्य द्वादश व्रतानि सम्यगाराधनीयानि भवन्ति तथापि स सामायिक – देशावकाशिकव्रते कायेन निरतिचारं यथाकालमाराधयितुं न शक्नोति । इयं व्रतप्रतिमा मासद्वयेन सम्पावते । इति द्वितीयोपासकप्रतिमा २ ।। सू० १९ ।।
___अथ तृतीयामुपासकप्रतिमां विवृणोति- अहावरा तचा' इत्यादिमूलम्-अहावरा तच्चा उवासगपडिमा। सव्वधम्मरुई यावि भवइ । तस्स णं बहुइं सील-व्वय गुण-वेरमण पच्चक्खाणपोसहोववासाई सम्मं पटवियाई भवंति से णं सामाइयं देसावगासियं सम्म अणुपालिता भवइ । से णं चउद्दसि-अमिउद्दिट्ट-पुण्णमासिणीसु पडिपुण्णं पोसहोववासं नो सम्मं अणुपालिता भवइ । तच्चा उवासगपडिमा ३ ॥ सू० २० ॥ आधार आकाश है । सामायिकहीन को चारित्र आदि गुण नहीं होते हैं ॥१॥ अतः भगवान् ने सामायिक को ही सकल दुःख का विनाशक मोक्ष का निरुपम उपाय कहा है ॥२॥
सामायिक का विवरण विस्तार से उपासकदशाङ्ग सूत्र की अगारधर्मसंजीवनी टीका से जान लेना । यद्यपि श्रावक के लिये बारह व्रतों का सम्यग् आराधन करना आवश्यक है तो भी वह सामायिक व्रत और देशावकाशिक व्रत का सम्यकूतया शरीर से आराधन नहीं कर सकता है । इस दूसरी प्रतिमा-व्रत-प्रतिमा का दो मास में सम्पादन होता है ॥ सू० १९॥ આકાશ છે, તેમ સામાયિક વગરનામાં ચારિત્ર આદિ ગુણ હોતા નથી (૧) આથી ભગવાને સમાયિકને જ સર્વ દુઃખનું વિનાશક મોક્ષને નિરૂપમ ઉપાય કહ્યું છે (૨)
सामायिनु विव२९ विस्तारथी उपासकदशांग सूत्रनी अगारधर्मसंजीवनी ટીકાથી જાણી લેવું કે શ્રાવકને માટે બાર વ્રતનું સભ્ય આરાધન કરવું આવ
યક છે છતા પણ તે સામાયિક વ્રત અને દેશાવકાશિક વ્રતનુ સમ્યફ-તયા (સારી રીતે) શરીરથી આરાધના કરી શકતા નથી આ બીજી પ્રતિમા–વ્રત–પ્રતિમાનું એ भासमां सपाहन थाय छे. २. (स. १६)
