________________
७८
दशाश्रुतस्कन्धसूत्रे
टीका-'से किं त'-इत्यादि । अथ प्रस्तुता सा=पूर्वोक्ता आचारसम्पत् का =कि स्वरूपा ? । आचारसम्पत्-चतुर्विधा-चतुःप्रकारा, तद्यथा-तच्चातुर्विध्यं प्रदश्यते- १ संयमध्रुवयोगयुक्तता-सयमनं संयमा सावधव्यापारात् सम्यगुपरमणं, यद्वा पापव्यापारभारतो नियमतः संयम्यते = संबध्यते मर्यादायामात्माऽनेनेति संयमः, यदि वा-सं-शोभनाः प्राणातिपातानृतभाषणाऽदत्ताऽऽदानाब्रह्मपरिग्रह- विरमणलक्षणा यमा अस्मिन्निति संयमश्चारित्रं, तेन तस्य वा ध्रुवो ऽचलो योगः सम्बन्धस्तेन युक्तः समाध्युपयोगवान् तद्भावम्तत्ता भवति, 'अपि' समुच्चये एवमग्रेऽपि ॥ - अब इन आठ प्रकारकी सम्पदाओं में से प्रथम आचार सम्पदा का वर्णन करते हैं-'से किं तं आयार' इत्यादि ।
हे भदन्त ! उस आचारसम्पदा के कितने भेद हैं-हे जम्बू ! आचारसम्पदा चार प्रकार की है- (१) संयमधूवयोगयुक्तता, (२) असंप्रगृहीतात्मता (३) अनियतवृत्तिता, (४) वृद्धशीलता ।
१ संयमध्रुवयोगयुक्तता-सावद्य व्यापार से अलग रहना संयम कहा जाता है । अथवा जिस के द्वारा आत्मा को पापव्यापार से मर्यादा में रखा जाता है उस को संयम कहते हैं । अथवा सम्सर्वथाप्रकार प्राणातिपात, मृषावाद, अदत्तादान, मैथुन और परिग्रह से निवृत्त होना यम हैं, जिसमें ये हों ऐसे चारित्र को संयम कहते हैं । उसमें अथवा उसके साथ आत्मा का अचल सम्बन्ध संयमध्रुवयोग है। उससे युक्त हो वह संयमध्रुवयोगयुक्त अर्थात् समाधि उपयोग वाला होना । " अपि" शब्द समुच्चय अर्थ में है। इसी तरह आगे भी समझ लेना चाहिए ।
હવે આ આઠ પ્રકારની સમ્પરાઓમાથી પ્રથમ આચારસર્પદાનું વર્ણન કરે છે– 'से कि तं आयार०' त्या
ભદન્ત તે આચાર સભ્યદાના કેટલા ભેદ છે? હે જખૂ! આચાર સમ્મદા ચાર प्रानी छ (१) संयमनुवयोगयुक्तता, (२) असंप्रगृहीतात्मता (३) अनियतत्तिता (४) वृद्धशीलता।
१ संयमवयोगयुनता सावध व्यापारथी ससस २९ रोने से यम वाय છે અથવા જેના હે આત્માને પાપવ્યવહારથી મર્યાદામાં રાખવામાં આવે છે તેને સયમ કહે છે અથવા સમ-સર્વથા પ્રકારે પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મૈથુન, તથા પરિગ્રહથી નિવૃત્ત રહેવું તે યમ છે જેમાં તે હોય એવા ચારિત્રને સ યમ કહે છે તેમા અથવા તેની સાથે આત્માને અચલ સબધ “સ યમધુવયેાગ છે. તેનાથી યુકત
