________________
%3
उत्तराध्ययनसूत्रे छाय-ज्ञानेन जानाति भावान् , दर्शनेन च श्रद्धत्ते ।
चारित्रेण निगृह्णाति, तपसा परिशुध्यति ॥३५॥ टीका-'नाणेण' इत्यादि
आत्मा-जानेन=सम्यग्ज्ञानेन मत्यादिना, भावान् जीवादिपदार्थान् जानाति। दर्शनेन सम्यक्त्वेन च भावान् श्रद्वत्ते, चारित्रेग निगृह्णाति आस्रवनिरोधरूपं संवरं करोति तथा तपसा परिशुध्यति-कमरजोऽपनयनेन शुद्धो भवति । उक्तंहि
'संजमेणं अज्जो अणण्हयफले तवे बोदागफले' इति । ( भग.श.उ. ५)
छाया-'सयमोऽनास्त्रवफलः, तपो व्यवदानफलम्' इति । संयमा चारित्रम् अनास्रवफलः, अनास्त्रवः-आस्रवाभावरूपः संवरः फलं यस्य स तथा, भवति । तपः-अनशनादिद्वादगविधं, व्यवदानफलं व्यवदानं-कर्मनिर्जरया शुद्धिर्वा फलं यस्य तत्तथा भवति ॥३॥
अब सूत्रकार ज्ञालादिकोंके फलको कहते है-'नाणेण' इत्यादि।
अन्वयार्थ-आत्मा (नाणेण जाणई-ज्ञानेन जानाति) मतिज्ञानादिक रूप सम्यग्ज्ञानसे जीवादिक पदार्थोको जानता है तथा (दसणेण सद्दहेदर्शनेन श्रद्धत्ते) दर्शनसे पदार्थोका श्रद्धान करता है। (चरित्तेण निगिण्हाइचारित्रेण निगृहाति) चारित्रसे आसवका निरोधरूप संवर करता है। तथा (तवेण परिसुज्झई-तपसा परिशुद्धयति) तपसे कर्मरजका अपनयन करते हुए शुद्ध होता है । यही बात भगवती सूत्र शतक दूसरे उद्देश पांचवेमें इसी तरह कही गई है कि "संजमे णं अज्जो ! अणण्हफले तवे वोदागफले" अर्थात् संयन-चारित्र-अनास्रव रूप संवर फलवाला होता तथा अनशन आदि बारह प्रकारका तप व्यवदान-कमेनिर्जरा अथवा कर्मनिर्जरासे जायमान शुद्धिफलबाला होता है ॥३५॥ .
हवे सूत्र२ ज्ञानाीिना ने मतावे छे– 'नाणेण'' त्याह
सेक्यार्थ-मात्मा नाणेण जाणई-ज्ञानेन जानाति भतिज्ञाना ि३५ सभ्य' ज्ञानथी पाहि पहाणेन लानु त छ तथा दसणेण सहहे-दर्शनेन कशनधी पार्थान श्रध्धान ४२ छे चारित्तण निगिण्हाइ-चारित्रेण निगृहाति शास्त्री मानना निरोध३५ संव२ ४२ छे तथा तवेण परिसुई-तपसा દ્વિત્તિ તપથી કર્મ ૨જનું અપનયન કરીને શુદ્ધ થાય છે, આજ વાત ભગવતિસૂત્ર શાક બીજા ઉદ્દેશ પાંચમામાં આ પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે है, “संजमेण अज्जो अणण्हफले तवे वोदाणफळे” अर्थात्-सयम, यास्त्रि, નાસવરૂપ સંવર ફળવાળા હોય છે તથા અનશન આદિ બાર પ્રકારનું તપ
-કર્મનિર્જરા અથવા કર્મનિજેરાથી જાયમાન શુદ્ધિફળવાળા હોય છે.૩૫
/
