________________
उत्तराध्ययनसूत्रे . टीका-'वाइया' इत्यादि ।
तथा ते कुशिष्या गुरुभिः वाचिताः-मूत्रं ग्राहयित्वा शास्त्राभ्यासं कारयित्वा पण्डिताः कृताः, संगृहीताः सम्यक् स्वनिश्रायां रक्षिताः, भक्तपानेन= भक्तपानदानेन पोषिताः, च शब्दाद्-दीक्षिता अपि कार्ये समुपस्थिते जातपक्षा सम्प्राप्तोड्डयनशक्तयो हंसा यथा इव दिशि-प्रतिदिशं गच्छन्ति ।। ___ यथा हंसाः--मातापितृभ्यां पालिताः पोषिताः शिक्षिता उड्डयनशक्तौ संजातायां मातापितरौ परित्यज्यान्यत्र गच्छन्ति । तथैव गुरुणा शास्त्रं ग्राहिता रक्षिता भक्तादिदानेन पोषिता दीक्षिता अपि ते कुशिष्याः गुरुं परित्यज्य यदृच्छा विहारिणो भवन्तीति भावः । एकत्वे नोपक्रम्य बहुत्वेन परिसमापनम् , एवं विधानां शिष्याणां बहुत्वख्यापनार्थम् ॥ १४ ॥
फिर भी—'वाइया' इत्यादि।
अन्वयार्थ-(वाइया-वाचिताः) वे कुशिष्य जब गुरु महाराज द्वारा सूत्र पढकर पंडित बना दिये जाते हैं तथा अपनी निश्रा में रखकर (संगहिया-संगृहीताः) जब वे अच्छी तरह सुरक्षित कर दिये जाते हैं तथा (भत्तपाणेण पोसिया-भक्तपानेन पोषिताः) भक्तपान द्वारा खूब पुष्ट कर दिये जाते हैं तब वे किसी कार्य के उपस्थित होने पर ( जायपक्खा जहा हंसा-जातपक्षा यथा हंसाः) हंस जिस तरह पंखों के आने पर (पक्कमति दिसो दिसि-प्रक्रामन्ति दिशि दिशि) प्रतिदिशा में उड़ जाते हैं उसी तरह गुरुजनों को छोड़कर यदृच्छा विहारी बन जाते हैं।
भावार्थ-हंस जैसे अपने माता पिता द्वारा पालित एवं पोषित होने पर भी पांखों के आने पर उडने की शक्ति होते ही अन्यत्र उड
१२ ५-" वाइया" त्याहा
म्भ-क्या-वाइया-वाचिताः मापा शिष्याने गुरुमहारा०४ १२थी सूत्र ભણાવીને જ્યારે પંડિત બનાવાય છે તથા પિતાની નિશ્રામાં રાખીને જ્યારે त संगहियो-संगृहीताः सारी रात सुरक्षित ४२वामा मावे छ, तथा भत्तपाणेण पासिया-भक्तपानेन पोषिताः मतान द्वारा भूम पुष्ट ४२पामा मा छे त्यारे सो भ6पस्थित थdi जायपक्खा जहा हंसा-जातपक्षा यथा हंसाः स પાંખો આવવાથી જેમ મનફાવતી દિશામાં ઉડી જાય છે એજ રીતે પિતાના ગુરુજનેને છેડીને પિતાની ઈચ્છા મુજબના વિહારી બની જાય છે.
ભાવાર્થ-હંસ જેમ પોતાના માતાપિતા તરફથી પાલન પોષણ થઈ ઉડવા થતાં બીજા સ્થળે ઉડી જાય છે એ જ રીતે કુશિષ્ય પણ ગુરુમહારાજ
