________________
उत्तराध्ययनसूत्रे मेव मक्तादिगवेषणमापयेत । तेषां तु तत्तद्देशप्रचलितभोजनकालएव भिक्षाकालः । उक्तं च
"सइकाले चरे भिक्खू , कुज्जा पुरिसकारियं ।।
अलाभुत्ति न सोइज्जा, तवोत्ति अहियासए ।" छाया-सति काले चरेद् भिक्षुः, कुर्यात् पुरुषकारम् ।
अलाभ इति न शोचेत, तप इति अधिसहेत ॥ " इति । पण्णामन्यतमस्मिन् कारणे समुपस्थिते एव भक्तपानगवेषणं कर्त्तव्यम् नत्वन्यथा॥३२॥
कारणषट्कमाहमूलम्--वेयण वेयावच्चे, इरियहाए ये संजमहाए। . . तह पाणवत्तियाए, छठें पुण धम्मचिंताए ॥३३॥ . छाया-वेदनायै वैयावृत्त्याय, ईर्यार्थाय च संयमार्थाय ।
- तथा प्राणप्रत्ययाय, षष्ठं पुनर्धर्मचिन्तायै ॥ ३३ ॥ टीका-'वेयण' इत्यादि
वेदनायै-वेदना शब्दस्योपलक्षणत्वात् क्षुत्पिपासावेदना समुच्छेदार्थम् ,, इति भक्तादिककी गवेषणा करनेका प्रसंग प्राप्त होगा। अतः भिन्न २ देशका प्रचलित भोजनकाल ही साधुओंके भिक्षाका काल है ऐसा जानना चाहिये । उक्तंच-- . “सहकाले चरे भिक्खू , कुज्जा पुरिसकारियं ।
, अलाभुत्ति न सोइज्जा, तवोत्ति अहियासए।। (दशवै.अ.५उ०२गा.६) - अर्थात्-मुनि देशानुसार भिक्षाके उचित समयमें ही भिक्षाके लिये जीवे उत्साहपूर्वक भिक्षार्थ भ्रमगरूप पुरुषार्थ करे कभी भिक्षाका लाभ न होतो 'आज मेरे सहज ही तप हो गया' ऐसा विचार करके सन्तुष्ट रहे।॥३२॥ * યથા વિહિત કાળમાંજ ભક્તાદિકની ગવેષણ કરવાને પ્રસંગ પ્રાપ્ત થશે. આથી
જુદા જુદા દેશને પ્રચલિત ભેજનકાળ જ સાધુઓની ભિક્ષાનો કાળ છે એવું જાણવું જોઈએ. કહ્યું પણ છે– • "सइकाले चरे भिक्खू , कुज्जा पुरिसकारियं । अलाभुत्ति न सोइज्जा तवोत्ति अहियासए ॥"
(६२. वै. स. ५. . २ ॥६) અર્થાત-મુનિ દેશાનુસાર ભિક્ષાના ઉચિત સમયમાં જ ભિક્ષાના માટે જાય અને ઉત્સાહ પૂર્વક ભિક્ષાર્થ ભ્રમણરૂપ પુરુષાર્થ કરે કઈ વખત ભિક્ષાને લાભ ન થાય તે આજે મારાથી સહેજે જ તપ થઈ ગયુ” એ વિચાર ન ને સન્તુષ્ટ રહે. ૩રા
