________________
८७७.
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३६ पञ्चेन्द्रिय-नैरयिकजीवनिरूपणम् च छाया–पञ्चेन्द्रियास्तु ये जोवाः, चतुर्विधास्ते व्याख्याताः ।
नैरयिकास्तिर्यञ्चश्व, मजुना देवाश्च आख्याताः ॥ १५६ ॥ टीका-"पंचिंदिया उजे जीवा' इत्यादि ।
ये तु पञ्चेन्द्रिया जीवा स्ते चतुर्विधा व्याख्या कथिताः । ते नैरयिकाः= निरये भवा नैरयिकाः, नरके उत्पन्नाः, तियश्च-तिर्यज्योनिजाच, मनुजाः= मनुष्याः, तथा देवाश्च आख्याता: कथितास्तीर्थकरादिभिरिति शेषः ॥१५६।।
तत्र नैरयिकजीवानाहयूलम्-लेरेइया लत्तविहा, पुढवीस्तु सत्तसु भवे ।
रयणाम सकरामा, वालुयांमा य आहियों ॥१५७॥ पंकामा धूमाला, तेला तसतसा तहा । इंइ नेरैइया एए, सहा परिकीतिया ॥१५८॥ लोगस्ल एगदेसनि, ते सने उ वियाहिया। एत्तो कालविभागं तुं, वोच्छं तेलिं उव्विहं ॥१५९॥ संतई पप्पणाईया, अपज्जवलिया वि य । ठिई पडुच लाईया, सपजनसिया विय ॥१६॥ पंचेन्द्रिय जीवों के विषयका कथन इस प्रकार है-'पंचेंदिया' इत्यादि।
अन्वयार्थ- (जे उ पंचिंदिया जीवा ले चउन्धिहा वियाहिया-ये तु पंचेन्द्रिया जीवा ते चतुर्विधाः व्याख्याताः) जो पंचेन्द्रिय जीव हैं वे चार प्रकारके कहे गये हैं। १ (नेरइया-नैरयिकाः) नारकी जीव २, तिरिक्खाय-तिर्थश्चश्च) तिर्यञ्च जीव ३ (अणुया-लनुजाः) मनुष्य गतिके जीव तथा ४ (देवा-देवाः) देवतिके जीव ॥१६॥
ययन्द्रिय योना विषयतुं इथन या प्रमाणे छ-"पंचेदिया" छत्याल.
न्य-क्याथ-जे उ पंचेदियजीवा ते चउबिहा वियाहिया-ये तु पंचेन्द्रिया चतुर्विधाः व्याख्याताः २ पांय ४न्द्रिय ७१ या२ प्रारन हेस . नेरइया-नैरयिकाः (१) ना२४ीय ७५, तिरिक्खाय-तिर्यश्चश्च (२) तिय य ७५, मणुया-मनुजाः (3) मनुष्यातिनाव, तथा देवा-देवाः देवशतिना 04 (४)॥१५६॥