________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ३६ उदारत्रसकायजीवनिरूपणम्
८ ६३
अग्निरूपा वायुरूपा द्वये असा उक्ताः समत्युदाररूपास्तृतीयाखसा उच्यन्तेमूलम् -उराली ये तैसा जो उ, चहा 'ते पकिन्तिया । बेइंदिये तेइंदिये, चउरो पंचिंदिया चैवं ॥ १२७ ॥
9
छाया -- उदाराश्च सा ये तु चतुर्धा ते प्रकीर्तिताः । द्वीन्द्रिया स्त्रीन्द्रियाः पश्चेन्द्रियाश्चैव ॥ १२७ ॥ टीका--' उराला ' इत्यादि ।
तु उदारास्ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः । तद् यथा - द्वीन्द्रिया स्त्रीन्द्रियाथचत्वारः पञ्चेन्द्रियाश्चेति । तत्र द्वीन्द्रियाः-स्पर्शनं रसनं चेति द्वे इन्द्रिये येषां ते द्वीन्द्रियाः, कृम्यादयः । त्रीन्द्रिया:= स्पर्शनं रसनं घ्राणं चेति त्रीणि इन्द्रियाणि येषां
(अनंतकालं - अनंतकालम् ) अनंतकालका है। यह उत्कृष्ट अन्तर निगोदकी अपेक्षा से कहा गया है (जहन्नयं - जघन्यकम् ) जधन्य अंतरकाल (अंतो मुहूतं - अन्तर्मुहर्तम् ) अन्तर्मुहूर्त का है ( एएसि - एतेषाम् ) इन वायुकायिक जीवों (वण्णओ गंधओ रसफासओ विय संठाणदेसओवर्णतः गंधतः रसस्पर्शतः अपि च संस्थानदेशतः वा ) वर्णकी, गंधकी, रसकी स्पर्शी तथा संस्थानरूप देशकी भी अपेक्षा (सहस्सओ विहाणाई - सहस्रशो विधानानि) हजारों भेद हो जाते हैं ।। ११८ से १२६ ॥
अब उदाररूप जो तीसरे प्रकारके त्रस जीव हैं उन्हें सूत्रकार कहते है - 'उराला' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (जो उ उराला तसा ते चउहा पकित्तिया - ये तु उदाराः साः ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः) जो त्रसोंका तीसरा भेद उदारस कहा
અનન્તાહમ અન’તકાળના છે આ ઉત્કૃષ્ટ અંતરકાળ નિગદની અપેક્ષાથી उस छे. जहन्नय - जघन्यकम् धन्य अंतरण अंतोमुहुत्त - अन्तर्मुहूत्तम् अतर्भुङ्क्र्तते। छे. एएसिं- एतेषां मा वायुअयि लवाना वण्णओ गन्धओ रस फासओ विय संठाणदेसओ - वर्णतः गंधतः रसस्पर्शतः अपि च संस्थानदेशतः वो वर्णानी गंधनी, रसनी, स्पर्शनी, तथा संस्थान३य देशनी पशु अपेक्षा सहस्सओ विाणाई - सहस्रशो विधानानि हुन्न। लेह थ लय छे । ११८ थी १२६ ॥
સૂત્રકાર તાવે
હવે ઉદારરૂપ જે ત્રીજા પ્રકારના ત્રસ જીવ છે તેને उराला " इत्यादि ।
मन्वयार्थ --जो उ उराला तसा ते चउहा पकित्तिया ये तु उदाराः साः ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः ? त्रस त्रीले लेह हार त्रस हेस हे ते यार