________________
ટર૮
उत्तराध्ययनसूत्रे रुधिराः३, रक्तवर्णाः, हारिद्राः४-पीतवर्णाः, शुक्लाः५ श्वेतवर्णाः, तथा-पाण्डु६ पनक७ मृत्तिकाश्चेति सप्तविधाः व्याख्याताः। तत्र-पाण्डुपनकमृत्तिकोः-पाण्डवः =आपाण्डुराः ईपच्छ्वेत वर्णाः, पनका: नभसि उड्डीयमानाधूलिरूपाः मृत्तिकाः, तदात्मका जीवाः पनकमृत्तिकाः पाण्डवश्च पनकमृत्तिकाश्चेति द्वन्द्वसमासः। पाण्डु ग्रहणं कृष्णादि वर्णानामपि स्वस्थानभेदेन भेदात् भेदान्तरसम्भवम् सूचयति । खरपृथिवीभेददर्शनोपक्रममाह-'खरो' इति । खराः पर्याप्तवादरपृथिवीजीवास्तु षट्त्रिंशद्विधाः प्रोक्ताः, चकारद्वयमपि समुच्चयार्थकम् ॥७३॥
खरपृथिवीजीवानां षत्रिंशभेदानाहमूलम्-पुढवी य सकरी वालुयाँ य, उवले सिलाय लोगँसे।
अयतंबतउंयसीसँग, रुप्प-सुँवण्णे य वैईरे य ॥७४॥ हरियाले हिं[ल्लुए, मणोसिलों सालगंजणपाले । अब्भपंडलभैवाल य, वायरकाए मणिविहाणा ॥७५॥ गोमेज्जैए य यगे, अंकफलिहे य लोहियक्खे य । मरगय मैसारगल्ले, (यमोयग इंदैनीले य ॥ ७६ ॥ चंदण गेरुय हंसगन्भे, पुंलए लोगांधण्य बोधव्वे ।
चंदप्पैभवेरुलिएँ, जलँझते सूरकते य ॥ ७७॥ मट्टिया-कृष्णाः नीलाश्च तथा रुधिराः हारिद्राः शुक्लाः तथा पाण्ड, पनक, मृत्तिकाः) कृष्णलक्ष्णपृथिवीजोव, नीलश्लक्ष्णपृथिवीजीव, रक्तवर्ण ल. क्ष्णपृथिवीजीव, पीतवर्णश्लक्ष्णपृथिवीजीव, शुक्लवर्णश्लक्ष्णपृथिवीजीव, तथा पाण्डुवर्णश्लक्ष्णपृथिवीजीव, पनकमृत्तिका-आकाशमें उड़ती हुई धूलिरूप मृत्तिका ये सात प्रकार श्लक्ष्णपृथिवीजीवोंके हैं। तथा (खरा छत्तीसई विहा-खरः ट्त्रिंशद्विधाः ) खरापृथिवीजीव - पर्याप्तबाद पृथिवीजीव-छत्तीस (३६) प्रकार के हैं ॥७३॥ कृष्णाः नीलञ्च तथा रूधिराः हरिद्राः शुक्लाः तथा पाण्डुपनकमृत्तिकाः ४ सय પૃથવી જીવ, નીલ શ્વેક્ષણ પૃથવી જીવ, રકતવણે ફણ પૃથવી જીવ, પીતવર્ણ લણ પૃથવી જીવ. શુકલવર્ણ લણ પૃથવી જીવ, તથા પાડુવર્ણ સ્પણ પૃથવી જીવ, પનક કૃતિકા–આકાશમાં ઉડતી ધૂળરૂપ માટી આ સાત પ્રકાર
क्ष्य पृथवी वाना छे. तथा खरा छत्तीसईविहा-खरा' पत्रिशद्विधाः ५२ पृथवी 04-पर्याप्त पार पृथवी १ छत्रीस (३६) प्रा२ना है. ॥ ७ ॥
