Page Text
________________
७९०
उत्तराध्ययनसूत्रे " णो संखेज्जाउया" इति । नो असंख्येयायुष्का' इति या तु असंख्येयायुष्का युगलजन्ना न भवति, किं तु संख्येयायुष्का तथाविधा निर्वाणयोग्या भवत्येवेति भावः।
ननु संख्येयायुष्काऽपि क्ररमति नाधिकारिणी निर्वाणस्येति तन्निराकरणार्थ माह-" णो अइकूरमई " इति"। 'नो अति क्रूरमतिः' इति । अति क्रूरमति न भवति, सप्तमनरकायुनिवन्धनरौद्रध्यानाभावात् । ननु तद्वत् प्रकृष्ट शुभध्यानाभावोऽपि न स्यात्तस्या इति चेत्, न, तेन तस्य प्रतिबन्धाभावात् ।
अक्रूरमतिरपि या रतिलालसा सा न भवति निर्वाणयोग्येत्यत आह-'णो असंख्यात वर्षकी आयुवाले भोग भूमिया जीव होते हैं वे मोक्षके अधिकारी नहीं होते हैं। ये संख्यात वर्षकी आयुवाली हैं, अतः निर्वाण योग्य हैं। संख्यात वर्षकी आयुवाली भी कितनीक अति क्रूरपतिवाली स्त्रियां निर्वाणको अधिकारिणी नहीं होती हैं अतः इस दोषको दूर करने के लिये ऐला कहा है कि ये अतिरमतिवाली नहीं हैं। इसलिये ये सप्तमनरककी आयु के बंधके कारणभूत रौद्रध्यानसे रहित होती हैं। जिस तरह इनमें सप्तम नरककी आयुके बंधके कारणभूत रौद्रध्यानका अभाव है उसी तरह हलले प्रकृष्ट शुभध्यानका भी अभाव मानना चाहिये सो यह बात नहीं है, कारण अशुभ रौद्रध्याबके साथ इसका कोई अविनाभाव संबंधरूप प्रतिबंध, नहीं है। उल ध्यानके अभावमें भी प्रकृष्ट शुभध्यान हो सकता है। "नो न उपशान्तमोहा" कितनीक स्त्रियां अति क्रूरमतिवाली नहीं भी होती हैं परन्तु उनमें रतिकी लालसा વર્ષની આચવાળી નથી હોતી. કેમ કે, અસંખ્યાત વર્ષની આયવાળા ભેગ ભૂમિયાજીવ હોય છે, પરંતુ તે મોક્ષના અધિકારી હોતા નથી. એ સંપ્રખ્યાત વર્ષની આચવાળી છે. આથી નિર્વાણને ચગ્ય છે સંખ્યાતવર્ષની આયવાળી પર કેટલીક અતિ ક્રૂર બુદ્ધિવાળી સ્ત્રિી નિર્વાણની અધિકારિણી બનતી નથી આથી આ દેષને દૂર કરવા માટે એવું કહ્યું છે કે, એ અતિર બુદ્ધિવાળી નથી આ કારણે એ સાતમા નરકના આયુના બંધના કારણભૂત શૈદ્રધ્યાનથી રહિત હોય છે, જે રીતે એનામાં સાતમાં નરકની આયુના બઘનના કારણભૂત ૌદ્રધ્યાનને અભાવ છે એ જ રીતે એનામાં પ્રકૃષ્ટ શુભધ્યાનને પણ અભાવ માનવો જોઈએ તે એ વાત નથી. કારણ અશુભ રૌદ્રની સાથે એને કોઈ અવિનાભાવ સંબંધરૂપ પ્રતિબંધ નથી, એ ધ્યાનના અભાવમાં પણ પ્રકષ્ટ शुम ध्यान यश छे. “नो न उपशान्तमोहा" टसी स्त्रीया मिति २ - તિવાળી ન પણ હોય. પરંતુ એનામાં રતિની લાલસા રહે છે. આથી આવી
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |