________________
goo
उत्तराध्ययनसूत्र त्रयाणां यावदनन्ताऽनन्तानां च पृथग्भूतपरमाणूनामन्योऽन्यसंघाताद् द्विपदेशिकत्वाद्यात्मक समानपरिणतिरूपेणैकोभावेन उत्पद्यन्ते । पृथक्त्वेन स्तम्भादिरूपबृहत्स्कन्धेभ्यो विघटनरूपेण भेदेन वा द्विपदेशिकायाः स्कन्धा उत्पद्यन्ते, इति शेषः । अयं भावा-द्वयणुकादिक्रमेणानन्तानन्तपरमाणुकपर्यवसानाः स्कन्धाः प्रदेशवाले दो पुद्गलपरमाणुके संबंधसे दो प्रदेशवाला पुद्गलस्कंध उत्पन्न होता है। तीन प्रदेशवाले तीन पुद्गलपरमाणुओंके संबंधसे तीन प्रदेशवाला स्कंध उत्पन्न होता है। इसी तरह संख्यात असंख्यात एवं अनंतानंत प्रदेशवाला स्कंध भी उतने पुलपरमाणुओंके संघातसे उत्पन्न होता है। इसी तरह कोई बृहत्स्कंध हो तो उसका भेद करनेसे मी द्विप्रदेश, तीन प्रदेश, चार प्रदेशवाले स्कंध उत्पन्न हो जाते हैं। इसी तरह और भी स्कंधोंकी उत्पत्ति जाननी चाहिये। विप्रदेशवाले पुद्गलपरमाणुओंके संघातसे उत्पन्न हुए स्कंधसे लेकर अनंतानंन प्रदेशबाले स्कंधके परमाणुओंके संघातसे जो स्कंध उत्पन्न होते हैं उनके पर्यन्तवीं स्कंधसे जब एक परमाणु अलग हो जाता है तो उस समय वह उत्पन्न हुआ स्कंध उस एक परमाणुसे न्यून स्कन्ध कहलाता है। इसी तरह दो, तीन आदि परमाणुओंके भेद क्रमसे आगे २ उतने २ परमाणुओंसे न्यून स्कंध उत्पन्न हो जाते हैं। इस तरह होते २ द्विप्रदेशवाले पुद्गलपरमाणुओंतकका स्कंध उत्पन्न हो जाता है। इसी प्रकार कितनेक परमाणुओंके સઘાતથી, અન ત પુદ્ગલ પરમાણુઓના સઘાતથી તથા અનતાન ત પગલા પરમાણુઓના સંઘાતથી બને છે. બે પ્રદેશવાળા બે પુદ્ગલ પરમાણુઓના સંબધથી બે પ્રદેશવાળા પુદ્ગલ સ્ક ધ ઉત્પન્ન થાય છે. ત્રણ પ્રદેશવાળા ત્રણ પદગલ પરમાણુના સંબધથી ત્રણ પ્રદેશવાળા સ્ક ધ ઉત્પન્ન થાય છે. આજ પ્રમાણે સંખ્યાત અસ ગ્યાત અને અનંતાન ત પ્રદેશવાળ સ્ક ધ પણ એટલા પદગલ પરમાણુઓના સ ઘાતથી ઉત્પન્ન થાય છે આજ પ્રમાણે કોઈ કંધ હોય તો એને ભેદ કરવાથી પણ બે પ્રદેશ, ત્રણ પ્રદેશ, ચાર પ્રદેશવાળા રકંધ ઊં૫ન્ન થઈ જાય છે, આજ પ્રમાણે બીજા પણ સ્ક ની ઉત્પત્તિ જાણવી જોઈએ. બે પ્રદેશવાળા પુદ્ગલ પરમાણુઓના સંઘાતથી ઉત્પન્ન થયેલા અંધથી લઈને અનંતાનંત પ્રદેશવાળા આ ધના પરણાતુઓના સંઘાતથી જે કંધ ઉત્પન્ન થાય છે. એના પર્યાવતી સ્કધથી જ્યારે એક પરમાણુ અલગ થઈ જાય છે, તે એ સમયે ઉત્પન્ન થયેલ તે રકંધ એ એક પરમાણુ ન્યૂન સ્કંધ કહેવાય છે. આ જ પ્રમાણે બે, ત્રણ, આદિ પરમાણુઓના ભેદ કેમથી આગળ
આગળ એટલા એટલા પરમાણુઓથી ન્યૂન સ્કંધ ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. આ : થતા થતા બે પ્રદેશવાળા મુદ્દગલ પરમાણુઓ સુધી અંધ ઉત્પન્ન