Page Text
________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ. ३४ आयुरिनिरूपणम्
६५९ शेपक स्तस्मिन् अशिष्यमाण एवेत्यर्थः, परिणताभिर्लेश्याभिरुपलक्षिता जीवाः परलोकं गच्छन्ति । अनेन ‘अन्तमुहूर्तावशेषे आयुपि परभवलेल्यापरिणाम' इत्युक्तं भवति । अत्र च तिर्यञ्चो मनुष्याश्चागामिभवलेश्याया अन्तर्मुहूर्ते गते, देवानारकाश्च स्वभवलेश्याया अन्तर्मुहूत शेषे परलोकं गच्छन्तीति विशेषः ।
इदमत्रबोध्यम्-यदा तिर्यञ्चो मनुष्या वा देवभवं नरकमवं वा प्राप्तुमुद्यता भवन्ति, तदा आगामिभवसम्बन्धिन्या देवलेश्याया नरकलेग्यायाः प्रथममन्तर्मुहूर्त'अंतोमुत्तम्मि' इत्यादि। ___ अन्वयार्थ-(अंतोनुहुत्तम्नि गए-अन्तर्मुहर्ते गते ) अन्तर्मुहर्त काल चले जाने पर तथा (अन्तहितके शेषके ) अन्तर्मुहर्तकाल शेष रहने पर (परिणयाहिं लेसाहि-परिणताभिालेश्याभिः) आत्म रूपपने परिणत हुई लेश्याओं से युक्त (जीवा-जीवाः ) जीव (परलोयं गच्छंति-परलोकम्-गच्छन्ति ) परभव में जाते हैं । तात्पर्य इसका यह है कि-आयु जव अन्तर्मुहर्त अवशिष्ट रह जाता है तब परभव संबंधी लेश्या का परिणाम जीव के होता है । इस में तिथंच और मनुष्य आगामी भव की लेश्या का अन्तर्मुहर्त काल जब व्यतीत हो जाता है तब तथा देव एवं नारकी अपने भव की लेश्या का अन्तमुहूर्त काल जब वाक्षी रहता है तव परलोक जाते हैं । ऐसा विशेष जालना चाहिये। जिस समय तिर्यञ्च अथवा मनुष्य देवभव अथवा नरकमव को प्राप्त करने के लिये उद्यत होते हैं उस समय आगाली भव संबंधी देव लेश्या अथवा नरकलेश्या " अंतोमुहुत्तम्मि" त्या !
मन्वयार्थ -अंतोमुहुत्तम्मिगए-अन्तर्मुहूर्ते गते मन्तभुइत ११ याये। જવા પછી તથા અન્તમુહૂર્ત કાળ થડે બાકી રહ્યો હોય ત્યારે लेसाहि-परिणताभिः लेश्याभिः यात्म३५५पाथी परित येस वेश्यामाथी युत जीवा-जीवाः ७५ परलोचं गच्छति-परलोकं गच्छन्ति ५२समा लय छे. તાત્પર્ય આનું એ છે કે-આયુ જ્યારે અન્તર્મુહૂર્ત અવશિષ્ટ રહી જાય છે ત્યારે પરભવ સંબંધી લેશ્યાઓનું પરિણામ જીવને થાય છે. આમાં તિર્યંચ અને મનુષ્ય આગામી ભવની લેસ્થાનો અન્તર્મુહૂર્ત કાળ જ્યારે વ્યતીત થઈ જાય છે ત્યારે, તથા દેવ અને નારકી પિતાના ભવની વેશ્યાને અન્નમું હતું કાળ જ્યારે બાકી રહે છે ત્યારે પરલોકમાં જાય છે. એવું વિશેષ જાણવું જોઈએ. જે સમયે તિર્યંચ અથવા મનુષ્ય દેવભવ અથવા નરકભવને પ્રાપ્ત કરવા માટે ઉઘન બની જાય છે. એ વખતે આગામી ભવ સંબંધી દેવસ્થા અથવા નરકસ્થાની
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |