________________
५३८
उत्तराध्ययनसूत्रे . उक्तमेवार्थ निगमयितुमाह-- मूलम्-फासाणुरत्तस्स नरस्त एवं, कुत्तो सुहं होज कयाइ किंचि। तत्थोपभोगेवि किलेसदुदेख, निव्वत्तए जस्स करण दुक्खं ॥४॥ छाया--स्पर्शानुरक्तस्य नरस्य एवं, कुतः सुखं भवेत्कदाचित् किञ्चित् । .
तत्रोपभोगेपि क्लेशदुःखम् , निर्वर्तयति यरय कृते दुःखम् ॥ ८४ ॥ टीका--'फासाणुरत्तस्ल' इत्यादि-- । एवं स्पर्शानुरक्तस्य नरस्य कदाचित किञ्चित् सुखं कुतो भवेत् , तत्रस्पर्शानुरागे, तथा-उपभोगेऽपि-स्पर्शोपभोगेऽपि, क्लेशदुखं भवति, यस्य= उपभोगस्य दुःख निवर्तयति, इत्यन्वयः । शेष व्याख्या पूर्ववत् ।। ८४ ॥ ___ एवं स्पर्श विषये रागोऽनर्थहेतुरित्युक्तम् , अथ तत्र-द्वेषोऽप्यनर्थहेतुरित्याहमूलम्-एमेव फालस्मि गओ पेओसं, उवई दुक्खोहपरंपराओ। 'पदुद्दचित्तो य चिणीइ कसं, जं से पुणो होई दुहं विवागे॥ - छाया-एवमेव रसे गतः प्रद्वेष, उपैति दुःखौघपरस्पराः ।
प्रद्विष्टचित्तश्च चिनोति कर्म, यत्तस्य पुनर्भवेति दुःखं विपाके ॥८५॥ में निःसहायक ही बना रहता है। और हर तरहसे दुःख ही दुःख उठाता रहता है ॥८॥ _ 'फासाणुरत्तस्स' इत्यादि ।
इस प्रकार मनोज्ञ स्पर्शमें जो प्राणी अनुरक्त होता है वह कहीं पर किसी भी तरह थोड़ा सा भी सुखी नहीं हो सकता है। इस तरह निस स्पर्श के लिये यह रात दिन दुखी होता रहता है उस स्पर्शका अनुराग तथा उसका उपभोग सुखप्रद कैसे हो सकता है किन्तु नहीं ॥८४॥ ગ્રહણ કરનાર એ જીવ મારૂ સ્પર્શમાં અતૃપ્ત બની સંસારમાં નિઃસહાયક બની જાય છે અને હેર પ્રકારથી દુઃખ જ દુખ ભગવતે રહે છે ૧૮૩
"फासाणुरत्तस्स" छत्यादि !
આ પ્રમાણે મનેઝ સ્પર્શમાં જે પ્રાણ અનુરક્ત બને છે તે કોઈ પણ રીતે કઈ પણ સ્થળે જરા સરખે પણ સુખી થઈ શકતું નથી. આ રીતે જે સપના માટે એ રાત દિવસ દુખી થતા રહે છે. એ સ્પર્શને અનરાગ અને - * ëપગ સુખપ્રદ કઈ રીતે બની શકે ? કદી પણ નહીં. ૮૪ :
