Uttaradhyayan Sutram Part 04

SR No.: 009355
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1960
Total Pages: 1039
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan
File Size: 75 MB

Page 277

प्रियदर्शिनी टीका थ० ३० तपस भेदप्रभेदवर्णनम्
टीका- 'जो सो' इत्यादि -
यत् तद् इत्वरिकं तपः - इत्वरिकानशनरूप तपः- तत् समासेन= संक्षेपेणपड्विधं = पट्प्रकारकं विस्तरेण तु बहुत्तरभेदमिति भावः । इत्वरिकस्य तपसः पविधत्वं दर्शयति- ' सेडिनवो' इत्यादि । श्रेणिः- पक्तिस्तदुपलक्षितं तपः श्रेणितपः, तच्चतुर्थादिक्रमेण क्रियमाणमिह चरमतीर्थकर श्रीमहावीरतीर्थे परमासान्तं परिगृह्यते, प्रथमतीर्थकर तीर्थे संवत्लरपर्यन्तम्, मध्यम द्वाविंशतितीर्थकर - तीर्थे तु अप्टनासपर्यन्तम् १ | तथाश्रेणिरेव श्रेण्या गुणिता प्रतर ऊयंत, तदुपलक्षितं तपः प्रतरतपः २ । इह च अन्यामोहार्थं चतुर्थ पष्ठा - टम - दशमाख्यपद 'जो सो' इत्यादि ।
"
अन्वयार्थ - ( जो सो इत्तरियतवो सो समासेण छविहो-यत् इत्वरिकं तपः तत् समासेन पविवम् ) जो इत्वरिक तप है वह संक्षेप से छह प्रकारका है । विस्तारकी अपेक्षातो बहुत प्रकारका है। उसके वे छह प्रकार ये हैं- (सेदितवो पयरतवो घणोय तह वग्गोय होइ -श्रेणितपः प्रतरतपः घनञ्च तथा वर्गश्च भवति) श्रेणि शब्दका अर्थ पंक्ति है । इस श्रेणिसे उपलक्षित जो तप है वह श्रेणितप है । वह चतुर्थभक्त आदिके क्रमसे क्रियमाण होना हुआ चरम तीर्थंकर श्री वर्धमान स्वामी के तीर्थ में छह महीने तक किया जाता है । प्रथम तीर्थकर के तीर्थमें इसकी मर्यादा एक वर्ष की है तथा वाईस तीर्थकरों के तीर्थमें यह आठ महीने तकका होता है | श्रेणिको श्रेणीसे गुणित करने पर प्रतर होता है अर्थात् श्रेणिका वर्ग प्रतर है इस प्रतरसे उपलक्षित जो तप है वह प्रतरतप है । चतुर्थषष्ठ- अप्टस एवं दशम इन चार पदोंसे युक्त श्रेणी है-यदि इस पद
३७७
" जोसो " धत्याहि.
अन्वयार्थ -- जोसो इत्तरियो तत्रो सो समासेण छव्विहो-यत् इत्वरिकं तपः तत् समासेन पड्विधम् ? पिछे ते संक्षेपधी प्रास्तु छे. विस्तारनी अपेक्षा तो घड़ा अास्तु छे माना छ अक्षरमा छे. सेढितो परतवो घणो तहगोय होइ - श्रेणितपः प्रतरतपः धनश्च तथा वर्गश्च श्रेणी शहना अर्थ પ ક્તિ છે. આ શ્રેણીથી ઉપલક્ષિત જે તપ છે તે શ્રેણીતપ છે. તે ચતુર્થાં ભક્ત આદિના કમી ક્રિયમણુ થતાં થતાં ચરમ તીર્થંકર શ્રી વર્ધમાન સ્વામીના તીમાં છ મહિના સુધી કરવામાં આવે છે. પ્રથમ તીર્થંકરના તીમાં આની મર્યાદા એક વર્ષ સુધીની છે. તથા ખાવીસ તીર્થંકરાના તીચડા આ આ મહિના સુધીની છે, ઋણને શ્રેણીથી તિ કરવાી પ્રતર થાય છે એ तर तो पट, अष्टम भने हशम या यार पढोधी युक्त श्रेणी छे.
२०६८