________________
२८२
उत्तराध्ययन सूत्रे
न विद्यते क्रिया यस्मिंस्तत् ध्यानं व्युपरत क्रियाख्यं शुक्लध्यानं जनयति, ततश्च अक्रियाकः = व्युपरतक्रियाख्य शुक्लध्यानवर्ती भूत्वा ततः पश्चात् सिध्यति = सिद्धिं व्रजति कृतकृत्यो भवतीत्यर्थः, ततश्च बुध्यते = विमलकेवलालोकेन सकललोकालोकं करतलामलकवत् पश्यतीत्यर्थः । मुच्यते = सकलकर्मभ्यो मुक्तो भवति, अतएव परिनिर्वाति= परि - समन्तात् कर्मवह्नि विध्याप्य शीतलो भवति । ततश्च सर्वदुःखानां = सर्वेषां शारीरमानसानां दुःखानाम्, अन्तम् = आत्यन्तिकनिवृत्तिं करोति अव्याबोधसुखं प्राप्नोति ||२८||
अब अठावीसवे बोल में व्यवदानका फल कहते हैं - ' वोदाणेणं' इत्यादि । अन्वयार्थ - (भंते चोदाणेणं जीवे किं जणे - भदन्त ! व्यवदानेन जीवः किं जनयति ? ) हे भगवन् ! व्यवदानसे जीव किस गुणको प्राप्त करता हैं । इसके उत्तर में भगवान् कहते हैं कि (वोदाणेणं अकिरियं जणे - व्यवदानेन अक्रियं जनयति) व्यवदान से जीव अक्रिय - व्युपरत क्रिय नामके शुक्लध्यानको प्राप्त करता है । (अकिरिया भवित्ता तओ पच्छा सिज्झइ बुज्झइ मुच्चइ परिनिव्वायइ सव्वदुःखाणमंतं करेइ-अक्रि यकः भूत्वा ततः पश्चात् सिध्यति बुध्यते मुच्यते परिनिर्वाति सर्वदु :खानां अन्तं करोति) इसकी प्राप्ति के पश्चात् यह जीव कृतकृत्य हो जाता है, विमल केवलज्ञानरूप आलोक-प्रकाशसे लोक और अलोकको हस्ता मलकवत् जनने लगता है, समस्त कसा से सर्वथा रहित हो जाता है । इस तरह सब तरफ से कर्मरूपी अग्निको बुझाकर यह शीतल पन जाता है और इसके शारीरिक एवं मानसिक समस्त दुःखोंका अन्त हो जाता हैहुवे अठ्ठयावीसभां मोसमां व्यवहाननु हेवामां आवे छे - "वो दाणेणं" इत्यादि. अन्वयार्थ—भंते वोदाणेणं जीवे किं जणेइ-भदन्त व्यवदानेन जीवः कि નનયંત્તિ હૈ ભગવાન વ્યવદાનના ગુણથી જીવ કેવા ગુણુને પ્રાપ્ત કરે છે ? આના उत्तरभां लगवान हे छे है, वोदाणेण अकिरिचं जणेइ-व्यवदानेन अनियं જ્ઞનત્તિ વ્યવદાનથી જીવ અક્રિય–વ્યુપરતક્રિય નામના શુકલધ્યાનને પ્રાપ્ત १रै छे. अकेरियाए भवित्ता तओ पच्छा सिज्झइ बुज्झइ मुच्चइ परिनिव्वायइ सव्वदु'खाणामंतं करेइ - अक्रियक भूत्वा तत पश्चात् सिध्यति बुध्यते मुच्यते परिनिर्वाति सर्वदु खानां अन्तं करोति भेनी प्राप्तीना पछी मे लव नृत्यछ्रुत्य थ જાય છે. વિમળ કેવળ જ્ઞાનરૂપ આલેાક પ્રકાશથી લેાક અને પરલેાકને હસ્તામલકવત્ જાણવા લાગે છે. સમસ્ત કર્યાંથી સવ થા રહિત થઈ જાય છે આ રીતે સઘળી માજુથી કમ રૂપી અગ્નિને મુઝાવીને એ શીતળ ખની જાય છે, અને એનાં શારીરિક અને
P