Page Text
________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २९ अनुप्रेक्षाफलवर्णनम् २२
૨૦૩
किं च-- अनुप्रेक्षया जीवतुरन्तं = चत्वारः चतुर्गतिरूपां अन्ता अवयवा यस्य सचतुरन्तं, संसारकान्तारं संसाररूपमरण्यं क्षीममेव = शीघ्रमेव व्यतित्रजति= उल्लङ्घयति । कीदृशं संसारकान्तारम् ? अनादिकम् = आदिरहित, पुनः कीदृशम् ? अनवदग्रम्-अनागच्छद् अयं परिमाणं यस्य तद्नवदग्रम् अनन्तमित्यर्थः, प्रवाहापेक्षया अनाद्यनन्तम् । पुनः कीदृशं दीर्घाद्धं दीर्घकालम् । यद्वा-' दीर्घाध्यम्' इतिच्छाया दीर्घः- तत्परिभ्रमणहेतुः कर्मरूपो मार्गों यस्मिस्तत्तथा । 'दीमर्द्ध' इत्यत्र मकार आर्षत्वात् ।। सू० २२ ॥
इसी तरह अनुप्रेक्षा प्रभावसे जीव (आसायां वेयंणिज्जं चणं कम्मं नो भुज्जो भुज्जो उवचिणाइ- असातावेदनीय व खलु नो भूयोभूयः उपचिनोति ) आसातावेदनीय कर्म तथा अशुभ प्रकृतियों का बार २ बंध नहीं करता है | यदि कोई जीव प्रसादका सेवन करता है तो इनका बंध भी करता है ||
तथा ( चाउरत संसारकन्तारं खिप्पामेव वीइवयइ - चतुरन्तसंसार कान्तारं क्षिप्रमेव व्यतिव्रजति) भावना के प्रभाव से जीवका यह चतुर्गति रूप संसार शीघ्र ही विनष्ट हो जाता है-अर्थात् इस चतुर्गतिरूप संसार को अनुप्रेक्षाशाली जीव शीघ्र ही पार करनेवाला बन जाता है । यह चतुर्गतिरूप संसार ( अणाइयं च णं अणवदग्गं दीहमद्धं - अनादिकं खलु अनवदग्रं दीर्घाद्वम् ) अनादि एवं अन्तरहित - - अनन्त है, दीर्घकालवाला है अथवा दीर्घाध्व है इसमें परिभ्रमण कराने के कारणभूत कर्मरूपी मार्गदीर्घ है।
भावार्थ – अनुप्रेक्षाका फल कहते हुए सूत्रकार कहते हैं कि इस
या प्रमाणे अनुप्रेक्षाना अलावधी व आसायावेयाणिज्ज चर्ण कम्म नो भुज्जो भुज्जो उवचिणाइ - आसातावेदनीयं च खलु नो भूयो भूयः उपचिनोति અસાતા વેદનિય કમ તથા અશુભ પ્રકૃતિના વારવાર ખધ કરતા નથી. જે કાઈ જીવ પ્રમાદનુ' સેવન કરે છે તે એને પણ અધ કરે છે.
तथा चाउरंत संसारकंतारं खिप्पमेव वीइवयइ - चातुरन्तं संसारकान्तारं क्षिप्रेमेवं व्यतिव्रजति लावताना प्रभावथी भवनो मा यतिय संसार तात्हासि વિનષ્ટ થઈ જાય છે. અર્થાત્ આ ચતુતિરૂપ સંસારને અનુપ્રેક્ષાશાળી જીવ धगी ४ अडपथी पार ४२वावाणो था लय छे. आ यतुर्गति३य संसार अणाइयं, चणं अणवदग्गं दीइमध्धं - अनादिकं खलु अनवदनं दीर्घाध्वम् अनीहि मने मतરહિત-અનંત છે. દીર્ધકાળ વાળા છે અથવા દીર્ઘાવ છે. અમાં પરિભ્રમણુ કરાવાના કારણભૂત કરૂપી માગ દીર્ઘ છે.
ભાવા —અનુપ્રેક્ષાનું ફળ ખતાવતાં સૂત્રકાર કહે છે કે, અનુપ્રેક્ષાના આ
उ० ३५
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |