________________
उत्तराध्ययन सूत्रे
ज्ञानदर्शनचारित्रवोधिलाभसपन्नश्च खलु जीवः, अन्तक्रियाम् = अन्तः - पर्यवसानः, स च भवस्य कर्मणां वा, तस्य क्रिया निवर्तनम् अन्तक्रिया मुक्तिरित्यर्थः, तद्धेतुत्वादाराधनाऽप्यन्तक्रियाऽभिधीयते, ताम्र, कर्मावशेषे तु कल्पविमानोपपत्तिकाम् = कल्पाः देवलोकाः, विमानानि ग्रैवेयकाऽनुत्तरविमानरूपाणि तेषूपपत्तिर्यतः सा तथा ताम्, अनन्तरजन्मनि विशिष्टदेवत्वफलां, परम्परया तु मुक्तिप्रापिकाम्, आराधनां ज्ञानाद्याऽऽ सेवनारूपाम्, आराधयति = करोतीत्यर्थः ॥ १४ ॥
अर्हद्वन्दनानन्तरं स्वाध्यायः कर्तव्यः, स च काल एव तत्परिज्ञानं च कालप्रतिलेखनापूर्वकमिति पश्चदशभेदरूपां तामाहमूलम् - कालपडिलेहणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ । कालपंडिलहणयाए णाणावरणिज्जं कम्मं खवेइ ॥ १५ ॥
२३६
कालप्रतिलेखनतया खलु भदन्त ! जीवः किं जनयति ? । कालप्रति लेखनतया खलु ज्ञानावरणीयं कर्म क्षपयति ।। १५ ।।
तोहिला भसंपन्ने य णं जीवे अंनकिरियं कप्पविमाणोववत्तिगं आराहणं आराहेइ - ज्ञानदर्शनचारित्रबोधिलाभ संपन्नश्च खलु जीवः अन्तक्रिया कल्प विमानोपपत्तिकाम् आराधनां आराधयति ) ज्ञान, दर्शन, चारित्ररूप बोधिलाभ से युक्त हुआ जीव अन्तक्रियाको मुक्तिको, तथा कर्मअ वशिष्ट रहनेपर कल्पों में- देवलोकों में- अथवा ग्रैवेयक अनुत्तर विमानों में उत्पन्न करनेवाली ज्ञानादिकोंकी आसेवनारूप आराधनाको आराधित करता है ॥ १४ ॥
-अतः
अर्हतप्रभुकी वंदना वाद स्वाध्याय करना चाहिये - परन्तु यह स्वाध्याय स्वाध्याय करनेका जो काल नियत है उसीमें किया जाता है। स्वाध्याय करनेके कालका ज्ञान काल प्रतिलेखनापूर्वक होता है -3 मोधिताल भने समाधि भरण प्राप्त थाय छे. नाणदंसण चरितबोहिलाभ संपन्ने यणं जीवे अंतकिरियं कप्पविमाणोत्रवत्तिगं आराहणं आराहेइ - ज्ञानदर्शनचारित्रबोधिलाभसंपन्नश्च खलु जीव. अन्तक्रियां कल्पविमानोपपत्तिर्का आराधनां आराधयति ज्ञान, દર્શન, ચારિત્રરૂપ મેાધિલાભથી યુક્ત બનેલ જીવ અનતક્રિયાને મુક્તિને, તથા ક્રમ અવશિષ્ઠ રહેવાથી કપામાં-દેવલેાકેામાં અથવા ગ્રેવેયક અનુત્તર વિમાનામાં ઉત્પન્ન કરાવનાર જ્ઞાનાદિકેની આસેવનારૂપ આરાધનાને આરાધિત કરે છે ।૧૪। અર્હત પ્રભુની વદતા પછી સ્વાધ્યાય કરવા જોઈ એ, પરંતુ એ સ્વાધ્યાય કરવા માટેના જે કાળ નિયત કરવામાં આવેલ છે એ કાળમાં જ કરી શકાય છે, સ્વાધ્યાય કર્તાના કાળનું જ્ઞાન કાળ પ્રત્તિલેખના પૂર્વક થાય છે. આથી