________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३ गा०५ ससारस्वरूपपणनम्
६३१ एवं चतुरशीतिलक्षसख्यका योनयस्तामु, इत्यर्थः । न निर्विद्यन्ते अस्मात् पर्यटनात् कदा मोक्षो भविष्यतीति नोद्विजन्ते-उद्वेगन प्राप्नुवन्ति। केपु क इव' सार्थेषुसर्वे च ते अर्थाः, सर्वास्तेिपु हिरप्य-सुवर्ण-मणि-मुक्ताफल-बब-वैडूर्य-ग्रामनगर-कोश-कोष्ठागार-भूमि-गजाधादिषु सर्वविभवेषु प्राप्तेष्वपि, क्षत्रिया:राजान इस । अय भावः-यथा सर्वेषु विषयेपु प्राप्तेष्वपि राजान सतोप नाप्नु पन्ति, किंतु तत्माप्त्यर्थमेर पुनः पुनः परर्तन्ते । एव तासु तासु योनिषु पुनः पुनरुत्पत्तिमनुभवन्तोऽपि जीवाः पुनः पुनः ज्ञानावरणीयाद्यप्राविधकर्म कुर्वन्तस्तत्तद् योनिप्राप्त्यर्थमेव प्रवर्तन्ते, तस्मान्मनुष्यजन्म दुर्लभम् इति । लाख, तथा मनुष्य की चौदर लाख, इस प्रकार इन चौरासी लाख योनियो-उत्पत्ति स्थानो में) (न निविज्जति-न निविद्यन्ते) 'इम ससार परिभ्रमणसे मेरा कय मोक्ष होगा' इस प्रकार कभी भी निर्वेद-उबेग को प्राप्त नहीं होते हैं। (व इव)जैसे(सबढेसु खत्तिया-मर्यापु क्षत्रिया)हिरण्य सुवर्ण, मणि, मुक्ताफल, वज्र वैडूर्य, ग्राम, नगर, कोश एव कोष्टागार, भूमि, गज अश्व आदि प्राप्त विभवोमे क्षत्रिय लोग उद्वेग (उदासीनता) को प्राप्त नहीं होते हैं । तात्पर्य इसका यह है कि जैसे युद्ध कर २ के समस्त देशो का राज्य प्राप्त होने पर भी क्षत्रिय लोग उठेग (उदासीनता) को प्राप्त नही होते है, किन्तु उनकी प्राप्ति के लिये ही वे चार २ चेष्टा किये करते हैं उसी प्रकार उन उन योनियों मे वार २ जन्म मरण के दुखों का अनुभव करते हुए भी ये जीव पुनः पुनः ज्ञानावरणीयादिक अष्टविध कर्मो का बन्ध करते हुए उन २ योनियों की प्राप्ति करने के लिये तथा मनुष्यानी यौह साप, माघारे मे यारासी लाभ योनीमामा 'न निविज्जति -न निर्विद्यन्ते मा ससार परिश्रमाथी भा। यारे भाक्ष थशे से अरे तेने जतना यिता यता नथी व-इव भ सव्वद्वेसु खत्तिया-सर्वार्थपु क्षत्रिया ही। भा, सुवण, भणी, भुता, १००, बेडूथ, ग्राम, ना२, अश मने मुन्टाचार, ભૂમિ, ગજ, અશ્વ, આદિ પ્રાપ્ત વિભામાં રચ્યાપચ્યા રહેતા ક્ષત્રિયોને કેઈઉદ્વેગ થતો નથી તાત્પર્ય એનું એ છે કે, જેમ યુદ્ધ કરી કરીને સમસ્ત દેશનું રાજ્ય પ્રાપ્ત થવા છતા પણ ક્ષત્રિયોને કોઈ ઉદ્વેગ થતો નથી પરંતુ તેની પ્રાપ્તિને માટે જ એ વાર વાર પ્રયત્ન કરતા રહે છે એવી રીતે યોનીઓમા વારવાર જન્મ મરણનો અનુભવ કરવા છતા પણ એ જીવ ફરી ફરી જ્ઞાનાવરણીયાદિ આઠ પ્રકારના કમોને બંધ કરીને તે તે યોનીઓની પ્રાપ્તિ કરવામાં જ કીયાશીલ રહે છે.