________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३ गा १ अङ्गचतुष्टयस्यदुर्लमत्यम् ।' मूलम्-चत्तारि परमंगाणि, दुल्लहाणीह जंतुणो । - माणुसत्त सुई सद्धा, समम्मि ये वीरिय" ॥१॥ छाया-चलारि परमाद्गानि, दुर्लभानि इह जन्तोः ।
मानुपत्व श्रुतिः श्रद्धा, सयमे च वीर्यम् ॥ १ ॥ टीका-'चत्तारि' इत्यादि। : इह-ससारे चत्वारि परमाङ्गानि-परमाणि-उत्कष्टानि, अङ्गानि-साधनानिमुक्तिपासिकारणानि, जन्तोः प्राणिनः, दुर्लभानि-दुःखेन लभ्यानि, नरकनिगोदाद्यनन्तजन्ममरणानन्तरप्राप्यत्वात् । तानि धर्ममाप्तेः प्रधानकारणानि चलारि। कानि' इत्यत आह-'माणुसत्त' इत्यादि । मानुपत्व-मनुष्यजन्म, श्रुतिः धर्मस्य श्रवणम् , श्रद्धाधर्मे रुचिः, च-पुनः सयमे आस्रवविरमणरूपे विरतिलक्षणे सप्तदशविधे वीय विशेषेण ईरयति प्रवर्तयति आत्मान तासु तासु क्रियासु इति वीर्य सामर्थ्यम् । एतानि चत्वारि जीवस्य दुर्लभानि सन्तीति । ___अन्वयार्थ-(इह) इस ससार मे (चत्तारि परमगाणि-चत्वारि परमाङ्गानि ) मुक्तिप्रापक ये चार अग (जतुणो-जन्तोः) प्राणि को (दुल्लहाणि दुर्लभानि) महादुर्लभ है-नरक निगोदादिक मे अनन्त जन्म कर लेने के बाद जीवो को प्राप्त होते है। धर्मप्राप्ति के प्रधान कारण चार अगये हैं-(माणुसत्त-मानुषत्वम्)१ मनुष्यजन्म, (सुई-श्रुति.)२ धर्म का श्रवण, (सद्धा-श्रद्धा)३ धर्म मे श्रद्धा रुचि (य-च) और (सजमम्मि य वीरिय-सयमे वीर्यम् )४ आस्रव का विरमणरूप जो १७ सत्रह प्रकार का सयम है उसमे विशेषरूप से शक्ति के अनुरूप प्रवृत्ति । ये चार बातें जीवके लिये प्राप्त होना महादुर्लभ हैं।
स-यार्थ-इह मा ससारमा चत्तारि परमगाणि-चत्वारि परमाङ्गानि भुति मानार से सा२ २५ जतुणो-जतो पायाने दुल्लहाणि-दुर्लभानि महान છે નરક નિગોદાદિકમાં અનત જન્મ કરી લીધા પછી જીને પ્રાપ્ત થાય छे धर्म प्रान्तिनु प्रधान २५ मा यार मछे माणुसत्त-मानुष्यत्वम् १ मनुष्य भाभ, सुई-श्रुति २ धर्मर्नु ५१ सद्धा-श्रद्धा 3 धर्ममा श्रद्धा-३यी य-च मन सजयम्मि वीरिय-सयमे वीर्यम् ४ मापना विरभ५३५२ सत्तर भारत सयभछ તેમાં વિશેષરૂપથી શક્તિની અનુરૂપ પ્રવૃત્તિ આ ચારે વાતો જીવ માટે પ્રાપ્ત થવી મહા દુર્લભ છે
